Hoogezand, Stadshart de Componist

2.3.1 Appartementencomplex

Het plangebied bestaat uit twee (kadastrale) percelen: de Kerkstraat 225 en 227. De beide percelen worden samengevoegd tot één erf. Op dat nieuwe erf wordt een complex van drie bouwlagen gerealiseerd. Binnen die drie lagen is ruimte voor 18 appartementen, met een maatvoering gericht op 1-2 persoonshuishoudens. Het gaat hierbij om goedkope huurwoningen.

Het complex staat met de voorgevel dicht op de Kerkstraat, geplaatst in de rooilijn en het ritme van de belendende bebouwing langs de Kerkstraat. De hoofdentree bevindt zich in een verspringing aan de 'koopmanszijde' van het complex. De centrale toegang geeft het complex tezamen met het rijzige gestalte naar de Kerkstraat nieuwe allure.

De drielaagse bebouwing is plat afgedekt. Het complex maakt daarmee een verwijzing naar de inmiddels gesloopte bedrijfsbebouwing die ooit op het perceel heeft gestaan en zoals die destijds ook aan de overzijde van de Kerkstraat voorkwam.

De in- en uitrit is gepositioneerd aan de zuidkant van het plangebied, pal tegen de zijdelingse perceelsgrens met de cafetaria aan de Kerkstraat 229. Tussen beide panden door biedt deze in- en uitrit toegang tot een riant achtererf. Dit achtererf kent een stadstuinachtige inrichting, met 3-4 bomen van de eerste orde. Onder en rondom die bomen bevindt zich verharding waarop onder andere kan worden geparkeerd.

De bergruimte behorende bij de verschillende appartementen zijn geclusterd tot 1 grote ruimte. Die bergruimte wordt als (aangebouwde) onderdeel van het hoofdcomplex mee ontworpen, zodat er een net gebouwenensemble ontstaat.

De erfafscheiding aan de zuid- en oostkant van het perceel wordt in overleg met de buren afgestemd. Maar ook de erfafscheiding wordt in beginsel vormgeven overeenkomstig de allure en uitstraling van het hoofdcomplex.

Het complex wordt opgetrokken uit rood, roodbruine baksteen, zoals ook aan de overkant van de Kerkstraat (locatie Tussenhof) is gepland.

Afbeelding 6.1 - Situatieschets voorlopig ontwerp De Componist

Afbeelding 6.2 - Gevelaanzichten voorlopig ontwerp De Componist

Het plan zoals hiervoor beschreven ligt in hoofdlijnen vast. Flexibiliteit in zowel woningaantallen als -typen is echter mogelijk, zodat kan worden ingespeeld op marktontwikkelingen. Toevoeging van extra woningen is hierbij niet mogelijk, 18 wooneenheden is het maximum.

2.3.2 Parkeren

De vernieuwing van het Stadshart brengt een parkeerbehoefte met zich mee. Het uitgangspunt is dat het benodigd aantal parkeerplaatsen wordt gerealiseerd binnen het plangebied. Voor het berekenen van het benodigd aantal parkeerplaatsen zijn de kengetallen van het CROW leidend. CROW is het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte.

Binnen de parkeerkencijfers van de CROW wordt onderscheid gemaakt tussen woonmilieutypes, stedelijkheidsgraad en woningtype. Voor het Stadshart in Hoogezand gelden respectievelijk de categorieën 'schil centrum', 'matig stedelijk' en 'huur, appartement, midden/goedkoop'.

Op de locatie 'De Componist' zijn in totaal 18 appartementen gepland. Op basis van de daarbij horende kengetallen (waarin ook de parkeerbehoefte van bezoek is meegenomen) zijn er tussen de 14 en 29 parkeerplaatsen nodig bij de bouw van 18 appartementen (zie onderstaande tabel).

Locatie	Type woningen	Aantal woningen	Categorie CROW	CROW-norm minimaal en maximaal aantal parkeerplaatsen
De Componist	goedkope huur	18	huur, appartement, midden/goedkoop	0,8 - 1,6
benodigd aantal parkeerplaatsen				14 tot 29

In totaal zal het plangebied ruimte gaan bieden aan 21 parkeerplaatsen (zie afbeelding 7). Dit aantal valt binnen de bandbreedte, zoals die op basis van de kengetallen van CROW is bepaald. Ook voldoet het aan het gemeentelijk uitgangspunt dat minimaal voldaan moet worden aan het midden van deze bandbreedte.

Afbeelding 7 - Parkeerplaatsen

Conclusie
Het aantal parkeerplaatsen dat gerealiseerd wordt voldoet aan de kencijfers parkeren van de CROW. Het bestemmingsplan is wat betreft het aspect parkeren uitvoerbaar.

2.3.3 Groen

In het Stadshart Noord wordt specifiek aandacht besteed aan groen en openbare ruimte. Hiervoor zijn het 'Kieldiep park', de 'Kieldiep oever' en vijf zogenaamde 'pocket parken' ontworpen. Deze groene ruimtes bevinden zich in andere delen van het Stadshart Noord. Het plangebied vormt geen onderdeel van dit structuurgroen. De geplande (bomen)beplanting is solitair en op het complex zelf gericht.

2.3.4 Flexibiliteit bestemmingsplan

Voorliggend bestemmingsplan is primair opgesteld om medewerking te kunnen verlenen aan de bouw van een appartementencomplex met 18 appartementen in drie bouwlagen. Om in te kunnen spelen op gewijzigde (markt)omstandigheden, bevat de bestemmingsplanregeling een aantal flexibiliteitsbepalingen.

Ten eerste is in het bestemmingsplan uitsluitend vastgelegd hoeveel wooneenheden er maximaal in het plangebied mogen komen. Hierbij is geen onderscheid gemaakt in aantallen appartementen of grondgebonden woningen. Ten tweede is het bouwvlak zo ingetekend dat uitwisseling van woningtypen mogelijk is. In het bouwvlak is wel geregeld wat de maximale bouwhoogte bedraagt en dat een hoofdgebouw wordt voorzien van een plat dak. Daarnaast is de situering van een hoofdgebouw verplicht voorgeschreven. Hierdoor wordt recht gedaan aan de stedenbouwkundige uitgangspunten van het plan. Ten derde zijn een aantal binnenplanse afwijkingen opgenomen. Hiermee kan, onder een aantal voorwaarden en na een ruimtelijke afweging, onder andere een afwijkende dakhelling en andere situering van gebouwen mogelijk gemaakt worden.

Indien gebruik wordt gemaakt van de geboden flexibiliteit, kan dit gevolgen hebben voor de parkeerbehoefte zoals beschreven in paragraaf 2.3.2 Parkeren. In deze paragraaf is het primaire woningbouwprogramma onderbouwd. Wordt hier vanaf geweken, dan moet er een nieuwe parkeerberekening gemaakt worden en moet dit worden onderbouwd in de omgevingsvergunning.

In de regels van het bestemmingsplan zit de verplichting dat er parkeerplaatsen gerealiseerd moeten worden, volgens de normen van de CROW. In paragraaf 5.3.2.6 Overige regels is onder andere aangegeven hoe de parkeerkencijfers van het CROW toegepast moeten worden.

3.1.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, maart 2012 (hierna te noemen: SVIR) geeft een integraal kader voor het ruimtelijk- en mobiliteitsbeleid op rijksniveau. De structuurvisie schetst de rijksambities tot 2040 en formuleert doelen, belangen en opgaven tot 2028.

De leidende gedachte in de SVIR is ruimte maken voor groei en beweging. De SVIR is de eerste rijksnota die de onderwerpen infrastructuur en ruimte integraal behandelt. In de SVIR richt het Rijk zich vooral op decentralisatie. De verantwoordelijkheid wordt verplaatst van rijksniveau naar provinciaal en gemeentelijk niveau. Door urbanisatie, individualisering, vergrijzing en ontgroening nemen de ruimtelijke verschillen toe. Vanaf 2035 groeit de bevolking niet meer. De samenstelling van de bevolking, en daarmee de samenstelling van huishoudens, verandert. Ambities tot 2040 zijn onder andere het aansluiten van woon- en werklocaties op de (kwalitatieve) vraag en het zoveel mogelijk benutten van locaties voor transformatie en herstructurering.

Ook wil het Rijk ervoor zorgen dat in 2040 een veilige en gezonde leefomgeving met een goede milieukwaliteit wordt geboden. Dit moet voor zowel het landelijk als het stedelijk gebied gelden. In de SVIR is verder vastgelegd dat provincies en (samenwerkende) gemeenten verantwoordelijk zijn voor programmering van verstedelijking. (Samenwerkende) gemeenten zorgen voor (boven) lokale afstemming van woningbouwprogrammering die past binnen de provinciale kaders. Ook zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de woningbouwprogramma's. Ter versterking van het vestigingsklimaat in de stedelijke regio's rondom de main-, brain- en greenports geldt een gebiedsgerichte, programmatische urgentieaanpak. In krimpregio's wordt het interbestuurlijke programma bevolkingsdaling doorgezet.

In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte heeft het Rijk 13 Nationale belangen gedefinieerd.

Nationaal belang 10 van de SVIR vraagt om: Ruimte voor behoud en versterking van (inter)nationale unieke cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten. De karakteristieke objecten en gemeentelijke monumenten in de gemeente Midden-Groningen maken onderdeel uit van de cultuurhistorische kwaliteit van Nederland, maar vooral op lokaal of bovenlokaal niveau. Erfgoed dat van (inter)nationaal belang is heeft een status als rijksmonument. In paragraaf 4.14 Cultuurhistorie is het aspect cultuurhistorie voor het plangebied getoetst.

Nationaal belang 13 van de SVIR van het Rijk vraagt om een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten. Dit moet met behulp van de zogeheten Ladder voor duurzame verstedelijking (hierna: de Ladder) worden onderbouwd. Deze onderbouwing is opgenomen in paragraaf 4.1 Ladder voor duurzame verstedelijking.

3.1.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

Het kabinet heeft in de hiervoor genoemde Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) vastgesteld dat voor een aantal onderwerpen algemene regels moeten worden gesteld. Hiermee wordt de doorwerking van de nationale belangen op lokaal niveau geborgd. In het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) zijn de nationale belangen uit de SVIR voorzien van juridische kaders.

De volgende nationale belangen uit het Barro zijn van toepassing op de gemeente Midden-Groningen:

• Waddenzee en waddengebied.
• Hoofdwegen en landelijke spoorwegen.
• Elektriciteitsvoorziening.
• Buisleidingen van nationaal belang voor het vervoer van gevaarlijke stoffen.
• Natuurnetwerk Nederland.

3.1.3 Verwerking landelijk beleid in het bestemmingsplan

Dit bestemmingsplan heeft geen betrekking op rijksbelangen. Het rijksbeleid werkt wel door in het beleid van lagere overheden. Het rijksbeleid werkt tevens door in de verschillende omgevingsaspecten die in dit bestemmingsplan zijn getoetst. Dit komt in de volgende paragrafen en Hoofdstuk 4 Omgevingsaspecten aan de orde. In dat hoofdstuk wordt onder andere ingegaan op de 'Ladder voor duurzame verstedelijking'.

3.2.1 Provinciale omgevingsvisie

De Omgevingsvisie 2016 - 2020 van de provincie Groningen bevat de integrale lange termijnvisie van de provincie op de fysieke leefomgeving. In de Omgevingsvisie zijn zoveel mogelijk de visies op verschillende terreinen zoals ruimtelijke ontwikkeling, landschap en cultureel erfgoed, natuur, verkeer en vervoer, water, milieu en gebruik van natuurlijke hulpbronnen samengevoegd en inhoudelijk met elkaar verbonden. Er zijn ook onderdelen opgenomen van het provinciale beleid voor economie, energie en cultuur en welzijn, voor zover die gevolgen hebben voor de fysieke leefomgeving.

Doel van de omgevingsvisie is het aantrekkelijke woon- en leefklimaat in de provincie verder verbeteren. Het accent in het beleid ligt op het benutten van de ontwikkelingsmogelijkheden, naast het beschermen van de karakteristieke bebouwde en onbebouwde elementen. De provincie wil ruimte bieden voor ondernemerschap om in te spelen op de dynamische ontwikkelingen. Activiteiten lopen steeds meer door elkaar heen. Dat heeft gevolgen voor het ruimtegebruik. Functies, als bijvoorbeeld wonen en werken, zijn steeds minder van elkaar gescheiden.

In de Omgevingsvisie is al het provinciale beleid dat op een of andere manier raakt aan de fysieke leefomgeving geformuleerd en geordend in vijf samenhangende thema's, onderverdeeld in elf provinciale 'belangen':

Ruimte

• Versterken van ruimtelijke kwaliteit bij nieuwe bovenlokale ontwikkelingen.
• Het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor woningbouw, bedrijventerreinen, kantoorlocaties en detailhandel door het concentreren van ruimtelijke ontwikkelingen in stedelijke gebieden en vitale kernen.
• Voorwaarden scheppen voor een goede infrastructuur ven ruimte voor veilige winning, transport en opslag van duurzame energie.
• Zorgen voor een vitale landbouwsector in balans met de omgeving.

Natuur en landschap

• Beschermen en versterken van de kenmerkende landschapsstructuren en het culturele erfgoed dat bijdraagt aan de identiteit en de variëteit van de diverse landschappen in onze provincie.
• Beschermen en ontwikkelen van de biodiversiteit, zowel binnen als buiten het Nationaal Natuurnetwerk Nederland.

Water

• Zorgen voor bescherming tegen wateroverlast en overstromingen.
• Zorg dragen voor de beschikbaarheid van kwalitatief en voldoende schoon water.

Mobiliteit

• Zorgen voor goede en veilige (inter)nationale, provinciale en regionale bereikbaarheid over weg, water, spoor, door de lucht en digitaal.

Milieu

• Tegengaan van milieueffecten en -hinder door te sturen op de kwaliteit van water, lucht, geluid en bodem.
• Streven naar een zorgvuldig gebruik van de ondergrond en een veilige winning en opslag van (delf)stoffen.

Naast de genoemde provinciale belangen worden er in het beleid 5 specifieke opgaven genoemd voor specifieke onderwerpen of gebieden. De 5 opgaven zijn: Gaswinning, Energyport, Groei en krimp, Regio Groningen-Assen en Waddengebied. Met uitzondering van het laatste onderwerp zijn de andere 4 opgaven in meer of mindere mate relevant voor de gemeente Midden-Groningen.

3.2.2 Provinciale omgevingsverordening

In de Omgevingsverordening Provincie Groningen 2016 (hierna Omgevingsverordening genoemd) heeft de provincie regels opgenomen om de doelstellingen aangegeven in de omgevingsvisie te realiseren. De Omgevingsverordening bevat dan ook regels voor de fysieke leefomgeving in de provincie Groningen. Deze regels richten zich op de thema's ruimtelijke ordening, water, infrastructuur, milieu en ontgrondingen.

De relevante bepalingen uit de Omgevingsverordening zijn integraal opgenomen in dit bestemmingsplan. Hieronder zijn de artikelen weergegeven die, al dan niet deels, betrekking hebben op het plangebied.

• Artikel 2.15.1 : Woningbouw
  Een bestemmingsplan kan voorzien in de bouw van nieuwe woningen, voor zover deze woningbouwmogelijkheden naar aard, locatie en aantal in overeenstemming zijn met de in het kader van de Regio Groningen-Assen tot stand gekomen regionale planningslijsten voor woningbouw. De ontwikkeling van het Stadshart Noord past binnen de afspraken die gemaakt zijn met de Regio Groningen-Assen. Hier wordt in paragraaf 3.3 Regionaal beleid verder op ingegaan.
• Artikel 2.23.4 : Vervoer gevaarlijke stoffen
  Een bestemmingsplan mag niet voorzien in de bouw van nieuwe objecten of het gebruik van bestaande objecten voor minder zelfredzame personen binnen de 'veiligheidszone 3 transport'. Deze zone ligt rondom de spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans, die direct aan de noordzijde van het plangebied ligt. In het plan worden binnen de 'Veiligheidszone 3 transport' geen (nieuwe) objecten mogelijk gemaakt voor het verblijf van minder zelfredzame personen.

3.2.3 Provinciaal buitengebied

In het provinciaal beleid wordt onderscheid gemaakt tussen stedelijk gebied en buitengebied. Binnen het stedelijk gebied laat de provincie veel ruimtelijke bevoegdheden over aan gemeenten. In het buitengebied ziet de provincie, in verband met taken op het gebied van onder meer natuur, water, landschap en erfgoed een grotere verantwoordelijkheid voor zichzelf.

In de provinciale omgevingsverordening is het provinciaal buitengebied vastgelegd. Het Stadshart Noord valt onder het 'bebouwd gebied' (stedelijk gebied).

3.2.4 Conclusie

De relevante bepalingen uit de Omgevingsverordening zijn integraal opgenomen in dit bestemmingsplan. Het plan is in overeenstemming met het provinciale beleid uit de Omgevingsvisie en -verordening.

3.3.1 Regiovisie Groningen-Assen 2030

De gemeente Midden-Groningen heeft begin 2019 een nieuwe Woonvisie vastgesteld. Daarnaast gelden de regionaal gemaakte afspraken. Onderstaand wordt ingegaan op de Regiovisie Groningen-Assen 2030 vanwege de ligging van de kern Hoogezand in deze regio.

Regiovisie Groningen-Assen 2030
De provincies Groningen en Drenthe en de twaalf gemeenten daarbinnen werken al 20 jaar intensief samen aan de ruimtelijke en economische ontwikkeling van de regio. De speerpunten van de Regio Groningen-Assen zijn:

• het economisch kerngebied verder ontwikkelen;
• de interne samenhangende bereikbaarheid verbeteren;
• de kwaliteit van stad en land behouden en versterken.

De provincies en gemeenten kijken daarbij over hun grenzen heen. Het uitgangspunt is dat de steden niet zonder de omliggende regio kunnen, maar de omliggende regio ook niet zonder de steden. De regio wordt beschouwd als was zij één gemeente. Het collectieve belang weegt zwaarder dan de belangen van de individuen. Aan de hand van de ontwikkelingsvisie wordt gericht gewerkt aan het creëren van kansen voor de regio. Hierbij wordt uitgegaan van de eigen kwaliteiten: de rust en de ruimte, de aantrekkelijke steden en groene dorpen, de verscheidenheid in landschappen en de relatief goede bereikbaarheid.

Wonen en werken concentreert zich volgens de visie in de regio rond de verticale as Groningen-Assen en de horizontale as gevormd door Roden/Leek, Groningen en Hoogezand-Sappemeer. Bij de ruimtelijke inrichting zal deze T-structuur (zie afbeelding hiernaast) worden versterkt door hier de verstedelijking te concentreren. Hoogezand-Sappemeer, Leek en Roden vervullen daarbij als meer stedelijke kernen een schragende functie in de verstedelijkingsopgave van de regio. De keuze voor bundeling van het wonen en werken op de T-structuur is ingegeven door het zoveel mogelijk behouden van gebiedskwaliteiten die betrekking hebben op natuur en landschap.

De Regio Groningen-Assen wil zorgen voor een voldoende en gevarieerd aanbod aantrekkelijke woningen en woonomgevingen voor elk huishouden in de regio. Als de speerpunten van de Regio Groningen-Assen vertaald worden naar de woningmarktopgave voor de regio, dan leidt dit tot de volgende uitgangspunten:

• Concentratie van stedelijk wonen en economische ontwikkeling (kennis en dienstverlening) in de steden Groningen en Assen op de centrale A28-as.
• Concentratie van wonen in schragende kernen (Hoogezand-Sappemeer en Leek-Roden) met industriële en hoogwaardige bedrijvigheid op de A7-as.
• Ontwikkelen van een diversiteit aan landelijke woonmilieus gekoppeld aan een netwerk van volledige kernen en bij voorkeur in de kernen met hoogwaardig en hoogfrequent openbaar vervoer: Zuidhorn, Bedum, Ten Boer, Winsum, Eelde-Paterswolde, Haren, Zuidlaren.
• Behoud van de woonkwaliteit van de kleine kernen en van verspreid wonen op het platteland.

Met deze combinatie van woonkwaliteiten worden de ruimtelijke en economische doelen ondersteund.

Om onverhuurbaarheid en leegstand te voorkomen, is wijkvernieuwing en herstructurering noodzakelijk. Wijkvernieuwing en herstructurering krijgen hoge prioriteit. Daardoor zullen wijken en woningen weer aantrekkelijker worden gemaakt. Sloop, vervangende nieuwbouw, verbouw en verkoop van huurwoningen en verbetering van de openbare ruimte moeten leegstand bestrijden en voorkomen. De samenhang tussen centrum, woonwijken en buitengebied krijgt meer aandacht door te voorzien in bijvoorbeeld verbindingszones (groen, water, begeleidende bebouwing). Centrumvernieuwing en herstructurering van verouderde woonwijken worden met kracht doorgezet. Herstructurering en 'upgrading' van het centrum van Hoogezand-Sappemeer versterkt de schragende functie van de gemeente. Het project Stadshart Noord past goed binnen het beleid van Regio Groningen-Assen.

3.3.2 Woningmarktanalyse Regio Groningen - Assen 2017-2030

In opdracht van de Regio Groningen-Assen is de 'Woningmarktanalyse Regio Groningen - Assen 2017-2030' opgesteld. Hierin is voor de verschillende subregio's binnen Regio Groningen - Assen geschetst hoe de regionale woningvraag zich tot 2030 ontwikkelt.

De ligging ten opzichte van de regio speelt een rol in de locatiekeuzes: Zuidwest Groningen en Noord Drenthe ervaren meer vraag naar woningen dan Noord- en Oost-Groningen.

Hoogezand valt onder de woningmarkt sub-regio Oost van Regio Groningen-Assen. De huishoudensgroei neemt, afhankelijk van het demografische scenario, in de komende jaren nog licht toe. Na 2025 ontstaat een evenwicht en na 2030 ontstaat een huishoudenskrimp. Er kunnen grote verschillen ontstaan binnen de gemeente: groei in het westelijk deel (Hoogezand, Sappemeer en Harkstede) vanwege goede verbindingen met de stad Groningen en voorzieningen; huishoudenskrimp in het oostelijk deel van de gemeente in de kleinere kernen.

Er is een forse kwaliteitsslag nodig in de bestaande woningvoorraad door verbetering en verduurzaming van woningen en door sloop en nieuwbouw (gelijktijdig met verdunning van de woningvoorraad op die plekken). Naast herstructureringslocaties zijn er nieuwbouwlocaties nodig om verdunning in bestaande woonbuurten getalsmatig te compenseren. Het is gewenst om in de komende jaren vooral binnenstedelijke of binnen-dorpse locaties te benutten voor woningbouw. Op deze wijze kunnen centra ruimtelijk versterkt worden en transformatie van industrie- en detailhandel-functies naar wonen kan worden gerealiseerd.

Het netto programma (nieuwbouw minus sloop) ligt voor de periode 2017-2030 op circa 1100 woningen voor het grondgebied van de voormalige gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Slochteren. De maximale uitbreidingsbehoefte voor 2017-2030 ligt op circa 740 woningen. Dit overschot aan plancapaciteit is grotendeels het resultaat van een eerder gestelde opgave vanuit de Regio Groningen-Assen. Het afbouwen heeft tijd nodig. Bovendien is enige plancapaciteit nodig om de (grote) opgaven die er met name in Hoogezand is te faciliteren; het aanhouden van enkele reservelocaties biedt ruimte voor fluctuaties en snel meebewegen. De focus ligt op slimme planontwikkeling, waarbij inbreiding voorop staat.

Hoogezand-Sappemeer heeft, naast plannen voor herontwikkeling van het Stadshart, een stevig herstructureringsprogramma voor de huursector, met name in Gorecht-West.

3.3.3 Conclusie

De revitalisering van het Stadshart in Hoogezand bestaat uit verschillende deelprojecten, zie paragraaf 1.1. Het voorliggende bestemmingsplan maakt de herontwikkeling van een stukje van deelgebied 7 mogelijk. Voor de toetsing aan de Regiovisie Groningen-Assen wordt de ontwikkeling van het Stadshart Noord in zijn totaliteit bekeken, omdat het een aaneengesloten gebied is met samenhangende deelprojecten. In het Stadshart Noord worden in totaal naar verwachting circa 300 wooneenheden gerealiseerd.

Het project Stadshart Noord is een passende en kwalitatief hoogwaardige aanvulling op de woningmarkt in gemeente Midden-Groningen in het algemeen en Hoogezand in het bijzonder. Stadshart Noord is een inbreidingslocatie, gepaard met functiewijziging, in het centrum stedelijk gebied in Midden-Groningen. Het plangebied bestond vroeger uit een bedrijfspand en een woning. Dit project is een goed voorbeeld van transformatie. De appartementen liggen nabij alle belangrijke stedelijke voorzieningen, zoals supermarkten, winkelcentrum, scholen, bioscoop en treinstations. Met deze inbreidingslocatie wordt het stedelijk gebied versterkt.

Dit programma past inhoudelijk en qua woningaantallen binnen de afspraken die al enkele jaren geleden zijn gemaakt met de Regio Groningen-Assen.

3.4.1 Kompas gemeente Midden-Groningen

Per 1 januari 2018 zijn de voormalige gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde samengegaan tot de nieuwe gemeente Midden-Groningen. In het Kompas is de richting beschreven waarin de nieuwe gemeente zich wil gaan ontwikkelen. Hierbij is de gemeente eerst en vooral bondgenoot van inwoners, bedrijven en organisaties. Het motto is: minder voorschrijven, meer samenwerken.

Het Kompas benoemt drie bouwstenen voor een gemeenschappelijke maatschappelijke agenda. Deze bouwstenen bevatten de gemeenschappelijke doelen waar gemeente, inwoners, ondernemers, organisaties en bestuur de komende jaren aan gaan werken.

Bouwsteen 1: Groots in kleinschaligheid
De gemeente zet sterk in op zelfredzame en leefbare dorpen en kernen. Hierbij zijn inwoners medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid. Leefbaarheid heeft sterk te maken met 'schoon, heel en veilig'. Gemeente en inwoners worden hierin steeds meer gelijkwaardige partners.

De nieuwe gemeente is een verband van vitale, lokale gemeenschappen die bestaan uit de inwoners van dorpen, kernen en wijken. Al deze gemeenschappen hebben hun eigen identiteit en alle dorpen en wijken zijn anders. De omstandigheden, mogelijkheden en wensen zijn op elke plek anders en vragen om specifieke initiatieven, arrangementen en maatregelen. Daarom wordt nadrukkelijk gekozen voor maatwerk. Door inwoners zelf meer verantwoordelijkheid en zeggenschap te geven, wordt eveneens meer ruimte gegeven aan de verschillen tussen dorpen en kernen.

Het maatwerk dat geleverd wordt, valt binnen een overkoepelende visie. In alle dorpen en wijken kunnen mensen goed en plezierig wonen. Iedere lokale gemeenschap beschikt over een gelegenheid of voorziening waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten. Daarnaast zijn alle dorpen en kernen fysiek en digitaal goed bereikbaar. Het streven is om de voorzieningen die van belang zijn voor het dagelijks leven, zo dicht mogelijk bij mensen te brengen of te zorgen dat deze goed bereikbaar zijn. Daarbij blijven we realistisch: wie in een klein dorp woont, mag een bij die schaal passend aanbod van voorzieningen verwachten. Meer gemeentebrede of regionale voorzieningen worden geconcentreerd in de stedelijke kern van Hoogezand.

Bouwsteen 2: Ieder mens telt

In de gemeenschap telt ieder mens: iedereen heeft betekenis voor zichzelf en zijn omgeving, en komt tot zijn recht om wie hij is. Het uitgangspunt is 'eigen kracht': alle inwoners - van jong tot oud, met of zonder beperking - nemen zelf de regie over hun leven en zijn zelf verantwoordelijk voor hun leven.

Voor mensen die maatschappelijk kwetsbaar zijn, is het soms moeilijk hun eigen kracht te vinden. Scholing voor kinderen is de manier om de vicieuze cirkel van maatschappelijke kwetsbaarheid te doorbreken. De integrale kindcentra kunnen daar in sommige situaties hier goed bij helpen. Ook hier is ruimte voor verschillen en maatwerk. Hieraan dragen de sociale teams bij. De sociale teams spelen in individuele situaties een belangrijke rol bij het vinden van oplossingen. Samen met de ouders en/of gezinnen gaan zij na hoe belemmeringen op het gebied van geld, gezondheid, onderwijs en/of werkloosheid kunnen worden weggenomen. Ze redeneren daarbij vanuit het gezin, niet vanuit de verschillende hokjes of budgetten bij de gemeente. Verder wil de gemeente samen met werkgevers en onderwijsinstellingen snel een concreet plan maken en uitvoeren om werkzoekenden 'fit' te maken voor werk.

Bouwsteen 3: Economie van de toekomst

De gemeente Midden-Groningen heeft een stevige economische basis, dankzij de bedrijvigheid in stuwende sectoren zoals (maak-)industrie, landbouw, handel, bouw en energie. Vooral met de maakindustrie, met name scheepsbouw, onderscheiden wij ons regionaal. Voor de werkgelegenheid zijn ook de publiek gefinancierde instellingen en ondernemingen van belang. De maakindustrie en de landbouw kunnen worden versterkt. Nieuwe kansen bieden de energietransitie en de vrijetijdseconomie. De gemeente heeft weinig mogelijkheden om de economie en de arbeidsmarkt te veranderen; daarvoor zijn vooral partijen als onderwijs en bedrijfsleven aan zet. De gemeente zet zich wel samen met lokale en regionale partners in voor onder andere de volgende zaken:

• het innoveren van de arbeidsmarkt en economie;
• het creëren van nieuwe partnerschappen en allianties en bestaande allianties versterken:
• excellente dienstverlening voor ondernemers en instellingen;
• beschikbaarheid van snel internet;
• meer regionale waarde voor de landbouw;
• blijvende vernieuwing van de maakindustrie;
• duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking;
• energietransitie om de afhankelijkheid van fossiele energie te verkleinen;
• bredere samenwerkingsverbanden;
• uitwerken van de regionale agenda.

3.4.2 Harmonisatie beleid

Het beleid van de voormalige gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde moet geharmoniseerd worden tot nieuw beleid voor Midden-Groningen. Hierbij vormen de uitgangspunten en bouwstenen uit het Kompas de basis. Het huidige beleid is (met een aantal uitzonderingen, waaronder bestemmingsplannen) geldig tot 1 januari 2020. Voorliggend bestemmingsplan wordt dan ook getoetst aan het beleid van de voormalige gemeenten, voor zover het relevant is voor het plangebied.

3.4.3 Beeldkwaliteitsplan Stadshart Noord, Hoogezand en Welstandsnota

Voor de gebiedsontwikkeling van gehele Stadshart Noord is een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Het beeldkwaliteitsplan beschrijft de ruimtelijke, functionele en esthetische eisen ten aanzien van de beeldkwaliteit van de ontwikkeling. Hierbij wordt de ruimtelijk kwaliteit geborgd, zonder dat alles al tot op het detail wordt vastgelegd. Het beeldkwaliteitsplan is primair geschreven als handleiding voor ontwikkelaars en architecten die betrokken worden bij de ontwikkeling van de verschillende bouwprojecten. Toekomstige plannen worden door de welstandcommissie (en/of supervisor) binnen de kaders van het beeldkwaliteitsplan beoordeeld en getoetst. Het beeldkwaliteitsplan geeft daarmee zowel naar bestaande als nieuwe bewoners zekerheid over de kwaliteit van de nieuwe situatie.

In het beeldkwaliteitsplan zijn onder andere de ruimtelijke uitgangspunten en beeldkwaliteit voor de locatie 'De Componist' bepaald. Deze uitgangspunten zijn:

• Woongebouw.
• 3 tot 4 bouwlagen.
• Licht-hellend of plat dak.
• Baksteen.
• Rooilijn geheel of gedeeltelijk aan de erfgrens van de Kerkstraat.
• Parkeren op eigen terrein.
• Semi industrieel uiterlijk.

De hiervoor genoemde punten zijn bedoeld als kwaliteitsduiding, enige afwijking is mogelijk.

Het beeldkwaliteitsplan Stadshart Noord, Hoogezand is op 4 juli 2019 vastgesteld door de gemeenteraad. Het beeldkwaliteitsplan is daarmee toegevoegd aan de Welstandsnota Hoogezand-Sappemeer (2004) en vervangt de in deze welstandsnota omschreven gebiedsgerichte welstandscriteria voor het plangebied van het Stadshart Noord. Het beeldkwaliteitsplan is als Bijlage 1 toegevoegd aan dit bestemmingsplan.

3.4.4 Woonvisie Midden-Groningen

De gemeente Midden-Groningen heeft begin 2019 een nieuwe Woonvisie vastgesteld. Er is veel actueel woningmarkt- en bewonersonderzoek aanwezig dat zorgt voor onderbouwing bij de woonvisie. Ten behoeve van de nieuwe woonvisie zijn de uitkomsten van de verschillende onderzoeken gebundeld in het rapport: 'Woningmarkt, leefbaarheid en aardbevingen Midden-Groningen'. Dit rapport biedt de basis voor de woonvisie die momenteel in ontwikkeling is.

In het onderzoeksrapport 'Woningmarkt, leefbaarheid en aardbevingen Midden-Groningen' is gekeken naar demografische ontwikkelingen. Los van de verschillende scenario's ontstaat in de komende tien tot vijftien jaar een omslag van een geringe groei naar een geringe krimp. Het is zaak binnen deze bandbreedte kansen te benutten voor versterking en vernieuwing van de woningvoorraad.

Doelen van de woonvisie:

• Voorkomen dat inwoners noodgedwongen de eigen buurt, het dorp of de gemeente moeten verlaten, omdat er geen geschikte woningen zijn.
• Zorgdragen dat er doorstroming ontstaat binnen de voorraad koop- en huurwoningen, zodat inwoners hun woonwensen kunnen vervullen.
• Kwaliteit toevoegen waardoor nieuwe inwoners aangetrokken worden.

Belangrijke programma's in de woonvisie zijn:

• 1. Aanpak particuliere woningen: achterstallig onderhoud wegwerken; woontechnische verbeteringen, zodat eigenaren oud kunnen worden in hun eigen woning, in hun eigen buurt of dorp; verduurzaming zodat meer comfort ontstaat en lagere energielasten.
• 2. Aanpak huurwoningen van de woningcorporaties: ook verduurzamen; transformatie door sloop en nieuwbouw (verdunning).
• 3. Nieuwbouw: slim inzetten van nieuwbouw in uitbreidingsgebieden zoals Vosholen, inbreidingslocaties zoals Stadshart Noord en de vervangingsopgave waar nieuwe woonkwaliteit nodig is.
• 4. Ontwikkeling robuuste dorpen: voorzieningendorpen en woondorpen vullen elkaar aan met een diversiteit aan woonmilieus.

Op gemeentelijk niveau is in de komende tien tot vijftien jaar sprake van een omslagpunt van groei naar krimp. Binnen de gemeente ontstaan grotere verschillen. Het westelijk deel ligt dichtbij de as Groningen-Assen, kent goede verbindingen en veel voorzieningen en kan wellicht zelfs groeien. Hoogezand, Sappemeer en Harkstede hebben daarin een sterke positie. Uit het woningmarktonderzoek blijkt dat de huishoudens zich vooral oriënteren op plekken met een compleet voorzieningenpakket, een goede bereikbaarheid en veel werkgelegenheid, zoals in Hoogezand. De aardbevingsproblematiek heeft de marktwerking in de afgelopen vijf jaren laten stagneren, maar dit geldt vooral voor het noordelijk deel van de gemeente. Momenteel zien we dat de vraag naar kavels en woningen weer op gang komt.

Specifiek voor Hoogezand is in het rapport: 'Woningmarkt, leefbaarheid en aardbevingen Midden-Groningen' beschreven dat één van de kwaliteiten het betaalbaar en bereikbaar wonen nabij tal van voorzieningen is. De gemeente zet dan ook in op verdichting, vernieuwing en ruimtelijke afronding van het gebied rond het centrum. Het plan Stadshart Noord speelt goed in op de behoeften, ook op langere termijn.

3.4.5 Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan 2012

In het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoerplan 2012 zijn de gemeentelijke ambities, doelstellingen en oplossingsrichtingen uitgewerkt op basis van 5 speerpunten:

• autoverkeer;
• fietsverkeer;
• openbaar vervoer;
• verkeersveiligheid;
• parkeren.

Per speerpunt is beleid geformuleerd, waarbij ook gekeken is naar de samenhang tussen de verschillende speerpunten. Hiermee zijn vervolgens de opgaven tot 2022 in beeld gebracht. Onderstaand wordt per speerpunt aangegeven hoe deze van toepassing is op de ontwikkeling van de locatie 'De Componist' in het Stadshart Noord.

Autoverkeer / verkeersveiligheid
De gemeente wil een goede bereikbaarheid borgen. De hoofdwegenstructuur (stroomwegen en gebiedsontsluitingswegen) vormt een belangrijke basis voor zowel de autobereikbaarheid, de leefbaarheid als de verkeersveiligheid. Auto- en vrachtverkeer wordt zoveel mogelijk op de hoofdstructuur gebundeld. Het streven is dat de wegen in de tussenliggende verblijfsgebieden (erftoegangswegen) vooral gebruikt worden door autoverkeer met een herkomst of bestemming in dat betreffende gebied. De hoofdwegenstructuur en de verblijfsgebieden zijn in de wegencategorisering vastgelegd.

De Kerkstraat, de Van der Duyn van Maasdamweg en het tussen deze beide wegen gelegen wegvak Erasmusweg maken als gebiedsontsluitingswegen onderdeel uit van de hoofdverkeersstructuur.

Om redenen van verkeersveiligheid en leefbaarheid geldt voor de gebiedsontsluitingswegen door of direct rond Stadshart Noord een lagere verkeersafwikkelingskwaliteit (prio 3) dan voor de overige 'buitenom' gelegen gebiedsontsluitingswegen (prio 1 of 2).

Het plangebied wordt ontsloten op de Kerkstraat. Het gaat hierbij om kleine aantallen voertuigbewegingen die nagenoeg niet van invloed zijn op de bestaande verkeersintensiteit en de doorstroming zal minimaal beïnvloed worden.

Fietsverkeer / verkeersveiligheid
De gemeente zet zich in om het fietsgebruik te stimuleren. Door het bevorderen van het fietsgebruik wordt gewerkt aan duurzame mobiliteit. De gemeente zet in op directe en veilige fiets- en ook voetgangersverbindingen. Om de barrièrewerking voor het langzaam verkeer te verkleinen worden op het autorouting rondom het Stadshart maatregelen getroffen. Verder is het verbeteren van fietsroutes een noodzakelijke basis voor het vergroten van de aantrekkingskracht van het fietsverkeer. Hierbij wordt ingezet op de thema's: fietsinfrastructuur, fietsenstallingen en gedragsbeïnvloeding.

In de nabijheid van het plangebied liggen twee bestaande fietspaden langs de Kerkstraat en de Van der Duyn van Maasdamweg. Binnen de ontwikkeling van het Stadshart Noord is verder een vrijliggend fiets/voetpad gepland langs het Kieldiep, vanaf de Meint Veningastraat via de Atlantakade naar de Burgemeester van Rooyenstraat Oost. Hiermee wordt het huidige tunnel onder het spoor autovrij.

Openbaar vervoer
De gemeente vindt het belangrijk dat Hoogezand goed met het openbaar vervoer ontsloten is en blijft. De gemeente zet zich in op kwaliteitsverbetering van het openbaar vervoer op het niveau van halte- en stationsvoorzieningen en een goede bereikbaarheid van deze voorzieningen.

De twee dichtbij zijnde treinstations zijn Martenshoek en Hoogezand-Sappemeer. Verder wordt het plangebied via bestaande bushaltes ontsloten door buslijn 171 (Veendam-Groningen) van het OV-Bureau en de buurtbus lijn 515 van StadsvervoerHS.

Parkeren
De gemeente hanteert de parkeerkencijfers uit de CROW. Bij ruimtelijke ontwikkelingsplannen (bijvoorbeeld wonen, winkelen, bedrijven) worden conform deze parkeerkencijfers voldoende parkeerplaatsen gerealiseerd. Algemeen uitgangspunt is dat de parkeervraag op eigen terrein wordt opgelost. De gemeente zal de ontwikkelingsplannen hierop toetsen.

De parkeerbehoefte voor de locatie 'De Componist' is in paragraaf 2.3.2 beschreven. Hierbij is het algemene uitgangspunt toegepast.

4.1.1 Inleiding

Een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, moet voldoen aan de 'Ladder voor duurzame verstedelijking'. Het doel van de Ladder is zorgvuldig en duurzaam ruimtegebruik, met oog voor de toekomstige ruimtebehoefte en ontwikkelingen in de omgeving.

Op 1 juli 2017 is de nieuwe 'Ladder voor duurzame verstedelijking' in werking getreden. Deze is opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). De Ladder houdt in dat de toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, de volgende onderdelen moet bevatten:

• Beschrijving van de behoefte aan de ontwikkeling.
• Indien de ontwikkeling buiten het bestaande stedelijk gebied ligt moet tevens gemotiveerd worden waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in de behoefte kan worden voorzien.

Beoordeeld moet worden of er sprake is van een nieuw beslag op de ruimte. Daarvan is in beginsel sprake als het nieuwe ruimtelijke besluit meer bebouwing mogelijk maakt dan er op grond van het voorheen geldende planologische regime aanwezig was, of kon worden gerealiseerd.

4.1.2 Toetsing

4.1.3 Conclusie

Met de inbreidingslocatie Stadshart Noord wordt het centrum van Hoogezand vernieuwd en versterkt en ruimtelijk afgerond. Deze ontwikkeling past binnen de kaders van de 'Ladder voor duurzame verstedelijking'.

4.2.1 Inleiding

In de Wet milieubeheer en het bijbehorende Besluit milieueffectrapportage (Besluit m.e.r.) is wettelijk geregeld voor welke projecten en besluiten een vorm van m.e.r.-verplichting geldt. Hierbij is onderscheid gemaakt in drie situaties. Ten eerste zijn activiteiten benoemd waarvoor het maken van een milieueffectrapportage verplicht is en waarvoor altijd een m.e.r.-procedure moet worden doorlopen (m.e.r.-plicht). In bijlage C van het Besluit m.e.r. is aangegeven voor welk type activiteiten een m.e.r.-plicht geldt.

Ten tweede zijn activiteiten benoemd waarvoor het bevoegd gezag nader moet beoordelen of een m.e.r.-procedure wel of niet nodig is (m.e.r.-beoordelingsplicht). In bijlage D van het Besluit m.e.r. is aangegeven voor welk type activiteiten een m.e.r.-beoordelingsprocedure moet worden doorlopen. Hierbij zijn per type activiteiten drempelwaarden opgenomen.

Ten derde moet voor ontwikkelingen die onder de drempelwaarden blijven zoals genoemd in bijlage D van het Besluit m.e.r, wel beoordeeld worden of de geplande activiteiten geen belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu hebben (vormvrije m.e.r.-beoordeling). Voor deze motivering/toets wordt een aanmeldingsnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling geschreven. Uit de aanmeldingsnotitie kunnen twee conclusies volgen: belangrijke nadelige milieueffecten zijn uitgesloten of belangrijke nadelige milieueffecten zijn niet uitgesloten. In het eerste geval is de activiteit niet m.e.r.-(beoordelings)plichtig, in het andere geval moet een m.e.r.-beoordeling worden uitgevoerd en de bijbehorende procedure worden gevolgd. Op basis van de aanmeldingsnotitie neemt het bevoegd gezag een m.e.r.-beoordelingsbesluit.

Voor activiteiten die niet zijn opgenomen in de bijlagen C en D van het Besluit m.e.r geldt geen vorm van een m.e.r. verplichting.

4.2.2 Toetsing

Kader
De ontwikkeling van het Stadshart Noord in Hoogezand bestaat uit verschillende deelprojecten, zie Hoofdstuk 1. Het voorliggende bestemmingsplan maakt de herontwikkeling van de locatie 'De Componist' mogelijk. Hier wordt een nieuw woongebouw ontwikkeld met 18 appartementen en bijbehorende parkeervoorzieningen. Een uitgebreide beschrijving van de planontwikkeling is opgenomen in paragraaf 2.3.

Voor de m.e.r.-beoordeling wordt de ontwikkeling van het Stadshart Noord in zijn totaliteit bekeken, omdat het een aaneengesloten gebied is met samenhangende deelprojecten. In het Stadshart Noord worden circa 300 wooneenheden gerealiseerd.

De ontwikkeling van het Stadshart Noord valt in categorie D11.2 van bijlage D van het Besluit milieueffectrapportage. Deze categorie bevat: 'De aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject met inbegrip van de bouw van winkelcentra of parkeerterreinen'. Binnen deze categorie gelden de volgende drempelwaarden:

• een oppervlakte van 100 hectare of meer,
• een aaneengesloten gebied en 2000 of meer woningen omvat, of
• een bedrijfsvloeroppervlakte van 200.000 m2 of meer.

De ontwikkeling van het Stadshart Noord blijft ruim onder de drempelwaarden. Voor het plan geldt dan ook geen m.e.r.-beoordelingsplicht. Er wordt dan ook volstaan met een aanmeldingsnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling. De 'Aanmeldingsnotitie vormvrije m.e.r.- beoordeling bestemmingsplannen Stadshart Noord' is opgenomen in Bijlage 2.

Aanmeldingsnotitie
In de aanmeldingsnotitie zijn de gevolgen van de voorgenomen activiteit voor het milieu beschreven. Hierbij is onderscheid gemaakt in drie hoofdthema's:

• De kenmerken van de activiteit (waaronder omvang, verontreiniging, hinder en risico's van ongevallen).
• De plaats van de activiteit (in relatie tot de kwetsbaarheid van het milieu).
• De kenmerken van het potentiële effect (waaronder het bereik, de orde van grootte en waarschijnlijkheid van effect).

Voor de volledige beoordeling van de hiervoor genoemde punten wordt verwezen naar Bijlage 2. Uit de uitgevoerde analyse blijkt dat er geen relevante effecten zijn, die het doorlopen van de m.e.r.-procedure noodzakelijk maken. Geconcludeerd wordt dat het project in zekere zin onomkeerbaar is, maar dat het opstellen van een milieueffectrapport niet nodig is.

M.e.r.-beoordelingsbesluit
Op basis van de 'Aanmeldingsnotitie vormvrije m.e.r.- beoordeling bestemmingsplannen Stadshart Noord' heeft de gemeenteraad op 27 september 2018 een m.e.r.-beoordelingsbesluit genomen. De gemeenteraad heeft besloten geen milieueffectrapport op te stellen voor de ontwikkeling van het Stadshart Noord. Het raadsbesluit is opgenomen in Bijlage 3.

Consequenties PAS-uitspraak Raad van State

Op 29 mei 2019 heeft de Raad van State geoordeeld dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) niet als basis voor toestemming voor activiteiten die leiden tot een stikstoftoename ter plaatse van stikstofgevoelige habitattypen en soorten in Natura 2000-gebieden mag worden gebruikt.

In het kader van de aanmeldnotitie vromvrije m.e.r. is in juni 2018 met behulp van de toen geldende AERIUS Calculator de stikstofdepositie berekend. De uitkomst daarvan was dat het project Stadshart Noord niet leidt tot een stikstoftoename op het Natura 2000-gebied Drentsche Aa-gebied (de projectbijdrage bedraagt 0,00 mol/ha/jhaar). Daarmee was het doorlopen van een mer-procedure ook niet noodzakelijk.

In haar uitspraak van 29 mei 2019 heeft de bestuursrechter aangegeven dat de AERIUS Calculator minder geschikt is voor depositieberekeningen op korte afstand van de bron. Dit heeft geleid tot een aangepaste AERIUS Calculator die vanaf september 2019 beschikbaar is. Met behulp van deze actuele AERIUS Calculator is de stikstofdepositie opnieuw berekend. Hieruit blijkt dat de projectbijdrage op voor verzuringsgevoelige Natura 2000-gebieden 0,00 mol/ha/jaar bedraagt. Daaruit kan de conclusie worden getrokken dat er geen negatieve effecten op stikstofgevoelige habitattypes in Natura 2000-gebieden zijn en dat er geen vergunning in het kader van de Wet natuurbescherming nodig is. Deze nieuwe berekening veranderd ook niets aan de eerdere conclusie dat het doorlopen van een mer-procedure niet noodzakelijk is.

Deze nieuwe berekening is als Bijlage 4 opgenomen.

4.2.3 Conclusie

Omdat de ontwikkeling van het Stadshart Noord ruim onder de drempelwaarden zoals opgenomen in categorie D11 van bijlage D van het Besluit milieueffectrapportage blijft, is een aanmeldingsnotitie vormvrije m.e.r.-beoordeling opgesteld. De ontwikkeling van het Stadshart Noord heeft geen belangrijke nadelige milieueffecten. Het is niet noodzakelijk de m.e.r.-procedure te doorlopen. De gemeenteraad heeft op 27 september 2018 besloten geen milieueffectrapport op te stellen voor de ontwikkeling van het Stadshart Noord in Hoogezand.

4.3.1 Inleiding

Om in het algemeen te kunnen bepalen of nieuwe functies inpasbaar zijn in de omgeving, wordt de VNG-publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' (verder te noemen de VNG-publicatie) gebruikt. Deze publicatie bevat een afstandsmethodiek van gevoelige functies (zoals woningen) tot bedrijvigheid. Bedrijven worden hierbij ingedeeld in milieucategorieën waarbij richtafstanden ten aanzien van geur, stof, geluid en gevaar worden gegeven. Hierbij wordt uitgegaan van de omgevingskwaliteit zoals die wordt nagestreefd in een 'rustige woonwijk'. Hoe hoger de milieucategorie van een bedrijf, des te groter de afstand is die moet worden aangehouden tot woningen en andere gevoelige functies.

Naast het omgevingstype 'rustige woonwijk' wordt het omgevingstype 'gemengd gebied' onderscheiden. Een gemengd gebied is een gebied met een matige tot sterke functiemenging. In gemengde gebieden kunnen de richtafstanden met één stap terug worden gebracht, zonder dat dit ten koste gaat van het woon- en leefklimaat.

Een toetsing op uitsluitend de VNG-publicatie is volgens vaste jurisprudentie van de Raad van State niet zonder meer toegestaan. Feitelijke omstandigheden zijn mede bepalend of een bestemming aanvaardbaar en uitvoerbaar is.

4.3.2 Toetsing

Omgevingstype Stadshart Noord

Het Stadshart Noord valt niet onder het omgevingstype 'rustige woonwijk'. Volgens de VNG-publicatie is dit omgevingstype ingericht volgens het principe van functiescheiding. Afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen in een 'rustige woonwijk' vrijwel geen andere functies voor. Dit is in het Stadshart niet het geval.

Het Stadshart Noord grenst aan de noord- en westzijde aan het zoneringsplichtige industrieterrein 'Martenshoek' en aan de zuidzijde aan het centrumgebied met uitgebreid voorzieningenaanbod. Verder wordt ligt het Stadshart Noord direct aan en wordt doorkruist door de Kerkstraat (provinciale weg N385). De Kerkstraat valt onder de hoofdinfrastructuur van Hoogezand en is onderdeel van de hoofdontsluiting van het centrumgebied naar de A7. Het Stadshart Noord wordt bovendien doorsneden door de spoorlijn Groningen – Bad Nieuweschans. Daarnaast zijn de percelen aan de Kerkstraat en de rest van het Stadshart bestemd als 'Centrum - Stadscentrum 1' en 'Centrum - Stadscentrum 2'. Binnen deze bestemmingen is een uitwisseling van functies mogelijk. Naast wonen is ook lichte bedrijvigheid, dienstverlening, kantoren en maatschappelijke voorzieningen toegestaan. In het Stadshart Noord is dan ook geen sprake van functiescheiding.

Gezien de aanwezige functiemenging in het Stadshart Noord en omgeving en de ligging aan/nabij een hoofdontsluitingsweg en een spoorlijn wordt het Stadshart Noord getypeerd als 'gemengd gebied'.

De panden aan de Kerkstraat hebben in het geldende bestemmingsplan Stadscentrum de bestemming 'Centrum - Stadscentrum 2'. Binnen deze bestemming zijn onder andere bedrijven toegestaan tot en met een milieucategorie 2. Voor deze milieucategorie geldt een grootste richtafstand van 10 meter in gemengd gebied. De woningen in het plangebied vallen uitsluitend binnen de richtafstand van het bestaande cafetaria aan de Kerkstraat 231.

Cafetaria Kerkstraat 231

Op basis van de VNG-publicatie valt de bestaande cafetaria aan de Kerkstraat 231 onder de activiteit: 'Restaurants, cafetaria's, snackbars, ijssalons met eigen ijsbereiding, viskramen e.d.' (SBI-1993 : 553). Voor dergelijke bedrijven geldt een milieucategorie 1 met een richtafstand van 10 meter in een rustige 'woonwijk'. Aangezien het plangebied (zoals hiervoor omschreven) in gemengd gebied ligt, wordt de richtafstand conform de systematiek van de VNG-publicatie met één stap teruggebracht naar 0 meter. Aanvullend hierop wordt opgemerkt dat de vetafzuiging van de cafetaria zich bevindt aan de achterkant van het pand (oostzijde). Uit het milieudossier blijkt dat in de omgeving geen geur waarneembaar is.

Eska

Ten noordwesten van het plangebied ligt het bedrijf Eska. Eska produceert massiefkarton voor de grafische markt (onder andere boekbinders) ordnerfabrikanten en puzzel- en spellen producenten en luxe verpakkingen. Eska is relevant voor de aspecten geluid en geur. Rond het industriegebied 'Martenshoek', waar Eska deel van uit maakt, ligt een geluidszone. Het plangebied ligt volledig buiten deze zone en daarmee is er per definitie geen sprake van onevenredige geluidhinder. In paragraaf 4.6 is nader onderzoek gedaan naar het aspect geur.

4.3.3 Conclusie

Het bestemmingsplan is wat betreft het aspect bedrijven en milieu uitvoerbaar. Hierbij wordt tevens verwezen naar paragraaf 4.4 Geluid en paragraaf 4.6 Geur.

4.4.1 Inleiding

Voor het onderdeel geluid zijn de regels uit de Wet geluidhinder (Wgh) van toepassing. In deze wet wordt onderscheid gemaakt in wegverkeerslawaai, spoorweglawaai en industrielawaai.

Wegverkeerslawaai

Op grond van de Wgh hebben alle wegen een wettelijke geluidszone. Enige uitzondering hierop zijn wegen waar een maximumsnelheid van 30 km/geldt en wegen die zijn aangeduid als 'woonerf'. Als geluidsgevoelige bebouwing (zoals woningen) binnen een geluidszone wordt gerealiseerd, moet een akoestisch onderzoek uitgevoerd worden. Hierbij wordt onderzocht of de geluidsbelasting aanvaardbaar is. Voor een aanvaardbaar geluidsniveau geeft de Wgh normen. Voor geluidsgevoelige bebouwing binnen een geluidszone van een weg geldt als ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting op de gevel 48 dB (voorkeursgrenswaarde). Met een hogere waarde procedure kan het bevoegd gezag een hogere geluidsbelasting (hogere waarde) dan de voorkeursgrenswaarde toestaan. Deze verhoging is mogelijk tot een maximaal toelaatbare waarde.

Spoorweglawaai

De Wgh biedt bescherming aan geluidsgevoelige bebouwing (zoals woningen) tegen spoorweglawaai. Spoorwegen hebben net als autowegen een wettelijke geluidszone, waarbinnen grenswaarden gelden voor de geluidsbelasting op geluidsgevoelige bebouwing. Voor geluidsgevoelige bebouwing binnen een geluidszone van het spoor geldt als ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting op de gevel 55 dB (voorkeursgrenswaarde). Met een hogere waarde procedure kan het bevoegd gezag een hogere geluidsbelasting (hogere waarde) dan de voorkeursgrenswaarde toestaan.

Bij het voorbereiden van een bestemmingsplan dat geheel of gedeeltelijke betrekking heeft op gronden die liggen binnen een geluidszone van het spoor, moet een akoestisch onderzoek ingesteld worden naar:

• 1. de geluidsbelasting die door woningen, door andere geluidsgevoelige gebouwen of door geluidsgevoelige terreinen binnen de zone vanwege de spoorweg zou worden ondervonden, zonder de invloed van maatregelen die de geluidsoverdracht beperken;
• 2. de doeltreffendheid van de in aanmerking komende maatregelen om te voorkomen dat de in de toekomst vanwege de spoorweg optredende geluidsbelasting van de woningen te boven zou gaan.

Industrielawaai

De Wgh biedt het wettelijk kader voor de zonering van industrielawaai. Uitgangspunt hierbij is het ruimtelijk scheiden van industrieterreinen waar zich grote lawaaimakers bevinden of kunnen vestigen enerzijds en woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen anderzijds.

Met zonering wordt beoogd rechtszekerheid te bieden aan zowel bedrijven als bewoners/gebruikers van geluidsgevoelige bebouwing (zoals woningen). Bedrijven kunnen aan de ene kant hun geluidsproducerende activiteiten niet onbeperkt uitbreiden ter bescherming van woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen binnen en buiten de zone. Aan de andere kant wordt, ter bescherming van hun akoestische ruimte, voorkomen dat woningen en andere geluidsgevoelige bestemmingen te veel oprukken naar de bedrijven toe.

4.4.2 Toetsing

De locatie 'De Componist' ligt binnen de geluidszone van de spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans. De Kerkstraat en Parallelweg zijn 30 kilometerwegen die weliswaar geen geluidszone hebben maar vanuit een goede ruimtelijke ordening wel geluidsrelevant worden geacht. Tenslotte kan het parkeerterrein mogelijk voor geluidsoverlast zorgen. Industrielawaai is niet aan de orde in het plangebied, omdat de nieuwe woningen buiten de zone van het industrieterrein Hoogezand Noordwest vallen. Er zijn geen relevante individuele inrichtingen in de invloedssfeer van het plan. Industrielawaai hoeft daarom niet te worden onderzocht.

Er is daarom onderzoek gedaan naar de geluidsbelasting vanwege wegverkeerslawaai, spoorweglawaai en het parkeerterrein. Onderstaand worden de conclusies uit de akoestische onderzoeken weergegeven. Voor een volledige beschrijving van de onderzoeksresultaten, verantwoording en berekeningen wordt verwezen naar beide rapporten die als Bijlage 5 en Bijlage 6 aan het bestemmingsplan zijn toegevoegd.

Wegverkeerslawaai

Voor wegverkeerslawaai is sprake van een stedelijke situatie met een ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting van 48 dB en een maximale ontheffingswaarde van 63 dB. Deze waarden gelden formeel niet voor 30 kilometerwegen, maar worden hier in het kader van een goede ruimtelijke ordening wel gehanteerd.

Op het appartementencomplex wordt de voorkeursgrenswaarde op de noord-, zuid- en westgevel overschreden door het wegverkeer. De geluidsbelasting op deze gevels is echter nergens hoger dan de maximale ontheffingswaarde. Op de oostgevel kan wel worden voldaan aan de voorkeursgrenswaarde.

Omdat de Kerkstraat ter hoogte van het bouwplan een 30 kilometerweg is kan er, ondanks dat de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden, geen hogere waarde worden vastgesteld.

Spoorweglawaai

Het appartementencomplex ligt binnen de zone van de spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans. Hiervoor is de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting 55 dB en de maximale ontheffingswaarde 68 dB. Op het appartementencomplex wordt de voorkeursgrenswaarde op de noord-, oost- en westgevel overschreden. Bij de appartementen aan de zuidgevel kan wel worden voldaan aan de voorkeursgrenswaarde. De geluidsbelasting op de appartementen is met maximaal 65 dB hoger dan de voorkeursgrenswaarde maar nergens hoger dan de maximale ontheffingswaarde. Hiervoor kan dan ook een hogere waarde worden vastgesteld.

Parkeerterrein

De berekende maximale geluidsniveaus voldoen aan de richtwaarden voor stap 3 uit de VNG-publicatie. Daarnaast wordt ten aanzien van hinder door de verkeersaantrekkende werking van het parkeerterrein ruimschoots voldaan aan stap 2 van de VNG-publicatie.

Cumulatie van geluid

Zoals aangegeven ligt het appartementencomplex in meerdere geluidszones van aparte geluidsbronnen. Daarom is een onderzoek naar de gecumuleerde geluidsbelasting uitgevoerd.

De cumulatieve geluidsbelastingen zijn nergens hoger dan de waarde die voor alleen een weg of spoorweg aanvaardbaar zou zijn.

Maatregelen terugdringen geluidsbelasting

Omdat de geluidsbelasting vanwege het spoorweglawaai op het appartementencomplex hoger is dan de voorkeursgrenswaarde, moet er een hogere waarde verleend worden. Het verlenen van een hogere waarde is echter alleen mogelijk als maatregelen die gericht zijn op het terugbrengen van de geluidsbelasting onvoldoende doeltreffend zijn of op bezwaren stuiten. De geluidsbelasting kan verlaagd worden door het nemen van bronmaatregelen en/of door het nemen van maatregelen in het overdrachtgebied (gebied tussen bron en ontvanger).

Wegverkeerslawaai

Bronmaatregelen in de vorm van snelheidsverlaging zijn niet mogelijk. Het betreffende wegvak (Kerkstraat) heeft al een maximumsnelheid van 30 kilometer per uur. Geluidsreducerend wegdek als bronmaatregel is hier niet gewenst vanwege het grote aandeel wringend verkeer en niet effectief vanwege de lage snelheden. Effectieve overdrachtsmaatregelen in de vorm van geluidsschermen of -wallen zijn onmogelijk omdat dit conflicteert met de erfontsluitingen en verkeersveiligheid nabij een spoorwegovergang. Bovendien zijn deze stedenbouwkundig ongewenst.

Spoorweglawaai

Het treffen van bronmaatregelen in de vorm van snelheidsverlaging of het plaatsen van raildempers is niet mogelijk vanwege de essentiële vervoersfunctie van de spoorlijn. Tevens is de spoorweg in beheer bij het rijk en zij is geen belanghebbende bij het project, terwijl zij wel de aanleg en onderhoud zou moeten organiseren en financieren.

Effectieve overdrachtsmaatregelen in de vorm van geluidsschermen of -wallen zijn onmogelijk vanwege de aanwezigheid van de overgang van de Kerkstraat. Bovendien zijn deze stedenbouwkundig ongewenst.

Parkeerterrein

Het treffen van bronmaatregelen is niet mogelijk. De voorziene parkeerplaatsen zijn nodig om de parkeerdruk op openbare parkeerplaatsen niet te doen toenemen. Vanuit stedenbouwkundig oogpunt moet het appartementencomplex dicht op de Kerkstraat staan in lijn met de aanwezige bebouwing. Ook is het niet mogelijk om de parkeerplaatsen aan de spoorzijde langs het appartementencomplex te leiden. Een stiller autotype is niet afdwingbaar en autoportieren moeten kunnen worden gesloten.

Overdrachtsmaatregelen kunnen worden getroffen in de vorm van schermen langs de oostzijde van het parkeerterrein. Te plaatsen schermen moeten kierdicht zijn, aansluiten op de ondergrond en een massa van tenminste 10 kg/m2 hebben. Uitgegaan is van een schermhoogte van 1,8 meter. De onderzochte afscherming levert op de woningen aan de Brahmslaan met name in de dagperiode verbeteringen op. Om in de avond- en nachtperiode meer geluidsafname op te leveren zouden de schermen hoger moeten zijn, maar dat is stedenbouwkundig ongewenst. Het plaatsen van een scherm van 1,8 meter is doelmatig, maar niet noodzakelijk. In overleg met de eigenaren van de achtergelegen percelen zal dan ook besloten worden om wel of geen scherm te plaatsen.

4.4.3 Conclusie

De geluidsbelasting van zowel wegverkeers- als spoorweglawaai is op meerdere gevels van het appartementencomplex hoger dan de voorkeursgrenswaarde, maar nergens hoger dan de maximale ontheffingswaarde. Inpassing van het parkeerterrein is volgens stap 3 van de VNG-publicatie mogelijk. De cumulatieve geluidsbelastingen zijn niet onaanvaardbaar hoog.

Voor een aantal gevels van het appartementencomplex moet een hogere waarde vanwege de spoorlijn worden verleend van maximaal 65 dB. Gelet op de maximale ontheffingswaarde van 68 dB vanwege spoorweglawaai, wordt deze geluidsbelasting niet onaanvaardbaar geacht. Daarnaast worden aanvullende eisen aan de gevelisolatie van deze gevels gesteld voor een aanvaardbaar geluidsklimaat in de geluidsgevoelige ruimten.

Parallel aan de bestemmingsplan procedure wordt een procedure voor de vaststelling van een hogere waarde doorlopen. Het ontwerpbesluit is als Bijlage 7 aan dit bestemmingsplan toegevoegd. Het bestemmingsplan is wat betreft het aspect geluid uitvoerbaar.

4.5.1 Inleiding

De te realiseren appartementen worden op korte afstand (circa 20 meter) van de spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans voorzien, waarmee de kans bestaat dat passerende treinen trillingen in de appartementen veroorzaken.

Voor trillingen gelden geen wettelijke grenswaarden. Wel moet in het kader van een goede ruimtelijke ordening inzicht worden gegeven in de eventuele hinder van trillingen in de te realiseren appartementen. Jurisprudentie erkent de SBR-richtlijn "Meet- en beoordelingsrichtlijnen voor trillingen" als normstelling. In deze richtlijn wordt onderscheid gemaakt in deel A (schade aan gebouwen) en deel B (hinder voor personen in gebouwen). In de praktijk zijn de streefwaarden voor hinder volgens deel B, strenger dan de streefwaarden voor schade volgens deel A.

In het kader van dit bestemmingsplan is trillingshinder ten gevolge van treinverkeer onderzocht en beoordeeld aan de hand van deel B van de SBR-richtlijn.

4.5.2 Toetsing

Door ingenieursbureau Royal Haskoning DHV is in het kader van het bestemmingsplan Hoogezand, Stadscentrum Tussenhof een trillingsonderzoek uitgevoerd. De bevindingen van dit onderzoek zijn weergegeven in de als Bijlage 8 bijgevoegde notitie "Quickscan aspect trillingen voor Centrumplan Hoogezand veld 2" (kenmerk: BG4523-100-110/N001/F01; datum: 6 mei 2019).

Ten behoeve van dat trillingsonderzoek zijn van 4 tot en met 10 december 2018 trillingsmetingen op locatie verricht. De meetresultaten zijn vertaald naar trillingscontouren voor de maximale trillingssnelheid (Vmax) binnen het plangebied. De trillingen van het spoor zijn herhaald kortdurend. Per dag komen er circa 85 kortdurende pieken voor. In de omgeving zijn geen andere relevante trillingsbronnen aanwezig. Omdat het hier gaat om een beperkt aantal trillingen per dag afkomstig van de spoorlijn wordt de Vmax getoetst aan de bovenste streefwaarde.

De Vmax is bepaald voor het gebied tussen de spoorlijn en de Erasmusweg en bedraagt in de daar geplande eerstelijnsbebouwing naar verwachting maximaal 0,7. De streefwaarde voor een nieuwe situatie bedraagt in de dag- en avondperiode 0,4 en in de nachtperiode 0,2. De maximale trillingssnelheid overschrijdt daarmee de bovenste streefwaarde.

De situatie voor de bebouwing in het voorliggende bestemmingsplan is vergelijkbaar met de eerstelijnsbebouwing tussen de spoorlijn en de Erasmusweg met een verwachte Vmax van maximaal 0,7. Hiermee liggen alle appartementen in de dag-, avond- en nachtperiode binnen de Vmax-contour van de bovenste streefwaarde.

Voor de bebouwing in het voorliggende bestemmingsplan is er naar verwachting sprake van een verhoogde mate van trillingshinder. Met een verwachte Vmax van maximaal 0,7 kan de trillingshinder gekwalificeerd worden als 'matige hinder'. De bandbreedte van 'matige hinder' loopt van Vmax 0,2 tot 0,8.De hinderkwalificatie 'ernstige hinder' (Vmax > 3,2) wordt binnen het plangebied niet verwacht. Maatregelen om de trillingen te verminderen zijn beschouwd en worden om diverse redenen niet uitvoerbaar, niet effectief, danwel niet proportioneel geacht.

4.5.3 Conclusie

De beoordelingssystematiek uit de SBR-richtlijn deel B is zorgvuldig doorlopen. Met de toetsing is aangetoond dat de bestemming wonen zorgvuldig is gescheiden van de spoorlijn en daarmee wordt de te verwachten trillingshinder in de te realiseren appartementen aanvaardbaar geacht. Hiermee wordt ten aanzien van trillingen aan goede ruimtelijke ordening voldaan.

4.6.1 Inleiding

Voor industriële bedrijven geeft, zoals in paragraaf 4.3 is toegelicht, de VNG-publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' (verder te noemen de VNG-publicatie) richtafstanden die in eerste instantie als toetsingskader voor geur kunnen dienen. In het kader van de goede ruimtelijke ordeningsafweging geven daarnaast eventueel verleende vergunningen of maatwerkbesluiten inzicht in de rechten van bedrijven ten aanzien van geuremissie.

4.6.2 Toetsing

Toetsing VNG-publicatie
Het bedrijf dat in de nabijheid van het plangebied ligt en relevant is ten aanzien van geur is Eska. Eska ligt ten noordwesten van het plangebied in het industriegebied 'Martenshoek'. Eska produceert hier al meer dan een eeuw massiefkarton. Tijdens het productieproces komt geur vrij. Op basis van de VNG-publicatie is de maatgevende activiteit van Eska die van: 'papier- en kartonfabrieken' (SBI-1993 : 2112 nummer 3). De productiecapaciteit van Eska is meer dan 15 ton per uur. Voor dergelijke bedrijven geldt een richtafstand van 200 meter voor het onderdeel geur.

De geplande appartementen liggen op circa 320 meter afstand van de bouwpercelen van Eska. Op basis van de richtafstanden is er geen sprake van belemmering van de woningen op de bedrijfsactiviteiten en is er in beginsel sprake van een goed woon- en leefklimaat ter plaatse van de nieuwe woningen.

Op basis van bovenstaande afstand kan in beginsel geconcludeerd worden dat er sprake is van een goede ruimtelijke ordening. Echter dient ook bezien te worden of de indicatie uit de VNG-publicatie toereikend is gezien de bestaande bedrijfsactiviteiten van Eska.

Omgevingsvergunning milieu
Eska heeft een milieuvergunning uit 2002 en hierbij zijn in 2009 met een aparte ambtshalve beschikking voorschriften opgenomen die betrekking hebben op maximaal te verspreiden geur en het voorkomen van geurhinder.

Uit de stukken blijkt dat de H=-2 geurcontour van Eska niet over het plangebied ligt. De 'H' staat voor hedonische waarde. De hedonische waarde van een bepaalde geurconcentratie is een indicatie van de hinderlijkheid van deze geurconcentratie. De schaal loopt van H=-4 (uiterst onaangenaam) tot H=+4 (uiterst aangenaam). Aangezien de appartementen buiten de H=-2 contour zijn gepland, wordt geconcludeerd dat er sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat.

4.6.3 Conclusie

In het voorgaande is geconstateerd dat er sprake is van een acceptabel woon- en leefklimaat. De nieuwbouw voldoet daarmee op het punt van geur aan goede ruimtelijke ordening.

4.7.1 Inleiding

De regels over luchtkwaliteit zijn geïmplementeerd in de Wet milieubeheer. Op 15 november 2007 is dit deel van de Wet milieubeheer in werking getreden. De in deze wet gehanteerde normen gelden in de meeste situaties. Uitzonderingen zijn bijvoorbeeld arbeidsplaatsen en wegen.

Projecten die 'niet in betekenende mate' (NIBM) van invloed zijn op de luchtkwaliteit, hoeven niet meer te worden getoetst aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit. De criteria om te kunnen beoordelen of voor een project sprake is van 'NIBM', zijn vastgelegd in de AMvB-NIBM. Het gaat dan bijvoorbeeld om een ruimtelijk project waarvan de bijdrage aan de luchtverontreiniging klein is. Dan is geen toetsing aan de grenswaarden luchtkwaliteit nodig. Dat kan omdat de effecten van 'NIBM' projecten zijn betrokken bij de berekening van de trendmatige ontwikkeling van de achtergrondconcentraties in Nederland. Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) bevat voldoende verbetermaatregelen om deze effecten te compenseren.

4.7.2 Toetsing

Invloed op de luchtkwaliteit
In de regeling 'NIBM' zijn categorieën opgenomen met getalsmatige grenzen. Een project is van 'niet in betekenende mate' (NIBM) invloed op de luchtkwaliteit als ze onder de vastgestelde omvang blijft. Voor de categorie woningbouwlocaties is bepaald dat een project in ieder geval 'NIBM' is als:

• minder dan 1.500 woningen (netto) bij minimaal 1 ontsluitingsweg;
• minder dan 3.000 woningen (netto) bij minimaal 2 ontsluitingswegen met een gelijkmatige verkeersverdeling.

De ontwikkeling van het Stadshart in Hoogezand bestaat uit verschillende deelprojecten, zie Hoofdstuk 1. Voor de toetsing aan de regeling 'NIBM' wordt de ontwikkeling van het Stadshart Noord in zijn totaliteit bekeken, omdat het een aaneengesloten gebied is met samenhangende deelprojecten. In het Stadshart Noord worden circa 300 wooneenheden gerealiseerd. Hiermee is sprake van een 'NIBM' project, het aantal woningen blijft ver beneden de hiervoor genoemde grenzen. Het bestemmingsplan maakt geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk die relevant zijn in het kader van luchtkwaliteit.

Huidige luchtkwaliteit
Naast de invloed op de luchtkwaliteit moet ook worden beoordeeld of de luchtkwaliteit in het plangebied niet zodanig is dat de normen voor een goed woonklimaat worden overschreden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de kaarten van het 'Luchtmeetnet'. De kaarten geven de actuele luchtkwaliteit op meetpunten in Nederland. Het 'Luchtmeetnet' is een initiatief van onder andere het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid (RIVM).

De meest relevante luchtkwaliteitseisen voor ruimtelijke plannen betreffen fijn stof (PM10), zeer fijn stof (PM2,5) en stikstofdioxide (NO2). Uit de kaarten van het 'Luchtmeetnet' blijkt dat de concentratie fijnstof, zeer fijn stof en stikstofdioxide in de gemeente Midden-Groningen voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen.

4.7.3 Conclusie

Het bestemmingsplan maakt geen nieuwe ontwikkelingen mogelijk die relevant zijn in het kader van luchtkwaliteit. Er is sprake van een 'NIBM' project. Nader onderzoek naar de luchtkwaliteit kan daarom achterwege blijven. Verder voldoet de huidige luchtkwaliteit aan de normen.

4.8.1 Inleiding

Externe veiligheid gaat over overlijdensrisico's die mensen lopen vanwege productie, gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen in inrichtingen en over weg, spoor, vaarwegen en buisleidingen. Gevaarlijke stoffen zijn bijvoorbeeld vuurwerk, lpg, chloor, ammoniak en munitie. De term 'externe' veiligheid wordt gehanteerd, omdat het overlijdensrisico van derden centraal staat. Het gaat om mensen die zelf niet deelnemen aan de activiteit die het overlijdensrisico met zich meebrengt.

In het kader van externe veiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen risicovolle inrichtingen, transportroutes en transportleidingen. Hiervoor zijn verschillende wet- en regelgeving van toepassing. Voor inrichtingen is dit het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), voor transportroutes geldt het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt) en voor hogedruk aardgastransportleidingen het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

De genoemde kaders verplichten gemeenten om bij het opstellen van ruimtelijke plannen veiligheidsafstanden toe te passen en het externe veiligheidsrisico zo laag mogelijk te houden. Veiligheidsrisico's worden uitgedrukt in het plaatsgebonden risico en in het groepsrisico. Het plaatsgebonden risico vormt het basisbeschermingsniveau voor individuele burgers, het groepsrisico is een maat voor de maatschappelijke ontwrichting bij een ramp. Bij het vaststellen van ruimtelijke plannen dient de gemeente het groepsrisico te verantwoorden.

Het groepsrisico is geen norm, maar er geldt een verantwoordingsplicht. Bij de verantwoording van het groepsrisico moet een vergelijking worden gemaakt met de oriëntatiewaarde. Dit is een richtwaarde waar het bevoegd gezag zich zoveel mogelijk aan moet houden, maar men mag hiervan wel goed onderbouwd afwijken.

4.8.2 Toetsing

De Omgevingsdienst Groningen heeft voor het bestemmingsplan een risico-inventarisatie uitgevoerd (zie Bijlage 9). Daarnaast is door de Veiligheidsregio Groningen de aspecten bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid beoordeeld (zie Bijlage 10). Onderstaand worden de conclusies uit beide onderzoeken weergegeven. Voor een volledige beschrijving van de onderzoeksresultaten en verantwoording wordt verwezen naar de bijlagen.

Risico-inventarisatie
Uit de risico-inventarisatie blijkt dat in het plangebied en in de omgeving daarvan de volgende risicobronnen aanwezig zijn (zie ook afbeelding 8):

• Spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans (Waterhuizen aansluiting - Veendam aansluiting).

Over dit spoortraject vindt vervoer van gevaarlijke stoffen plaats. De spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans heeft ter hoogte van het plangebied een plaatsgebonden risicocontour 10-6 van 1 meter. Deze reikt niet tot de voorgenomen woningbouw. Daarmee wordt voldaan aan de grens- en richtwaarde voor het plaatsgebonden risico.

Het invloedsgebied van de spoorlijn ligt volledig over het plangebied. Gelet hierop moet een verantwoording van het groepsrisico worden opgesteld.

• Provinciale weg N385 (Kerkstraat).

Het in het plangebied gelegen gedeelte van de provinciale weg N385 is niet aangewezen als een transportroute voor gevaarlijke stoffen.

• Risicovolle transportleidingen N-508-48.

Op circa 300 meter van de locatie 'De Componist' ligt de risicovolle aardgastransportleiding (N508-48) met een maximale werkdruk van 40 bar van de Gasunie. Deze aardgastransportleiding is voor de ontwikkeling van 'De Componist' met maximaal 18 appartementen niet relevant.

• Geen risicovolle inrichtingen.

Binnen en nabij het plangebied liggen geen risicovolle inrichtingen waarvan het plaatsgebonden risicocontour of invloedsgebied over het plangebied ligt.

Afbeelding 8 - Inventarisatie risicobronnen.

Plasbrandaandachtsgebied
In het Landelijk Basisnet is voor de spoorlijn een plasbrandaandachtsgebied (PAG-zone) opgenomen van 30 meter. De appartementen gepland op de locatie 'De Componist' liggen binnen de PAG-zone. De afstand tussen de spoorlijn en het appartementencomplex bedraagt op het kortste punt circa 18 meter.

Het is niet mogelijk de appartementen buiten de 30 meter zone van de spoorlijn te situeren, omdat het plangebied een herontwikkelingslocatie is. Voor woningen binnen de 30 meter zone van de spoorlijn worden vanuit het Bouwbesluit 2012 aanvullende bouwtechnische maatregelen voorgeschreven.

4.8.3 Verantwoording groeprisico

Gezien de ligging van de spoorlijn Groningen - Bad Nieuweschans direct ten noorden van het plangebied is een verantwoording van het groepsrisico verplicht. De toename van het groepsrisico is kleiner dan 10%. Hierdoor kan voor dit plan worden volstaan met een beperkte verantwoording van het groepsrisico. Hiervoor zijn onder andere de aspecten bestrijdbaarheid en zelfredzaamheid beoordeeld.

Groepsrisicoberekeningen
Door de voorgenomen ontwikkeling, waarmee uitbreiding met nieuwe woningen mogelijk wordt gemaakt, zal de bevolkingsdichtheid toenemen. Hierdoor neemt het aantal personen binnen het invloedsgebied van de spoorlijn toe. De toename van het groepsrisico is kleiner dan 10% en ligt onder de oriëntatiewaarde. Hierdoor kan voor dit plan worden volstaan met een beperkte verantwoording van het groepsrisico.

Bestrijdbaarheid
Het plangebied is voor de hulpdiensten goed bereikbaar. Met de inrichting van het plangebied is het wel van belang dat nieuwe wegen ook geschikt worden gemaakt voor hulpvoertuigen. Dit wordt in de verdere planontwikkeling verder uitgewerkt. Ook de risicobron (de spoorlijn) is ten hoogte van het plangebied voldoende bereikbaar.

Langs de Kerkstraat zijn voldoende brandkranen aanwezig die als primaire bluswatervoorzieningen functioneren. Een opstelplaats voor een secundaire bluswatervoorziening is aanwezig op de Erasmusweg. Hierbij kan er water uit het Kieldiep gehaald worden.

Langs het spoortraject zijn geen bluswatervoorzieningen aanwezig. Voor het bestrijden van grote incidenten langs het spoor is daarom ondersteuning vanuit de regio (groot watertransport) benodigd. Hiervoor geldt een opkomsttijd van minimaal een half uur. Dit kan leiden tot vertraging bij de bestrijding van een calamiteit met gevaarlijke stoffen.

Veiligheidsregio Groningen beoordeeld de bluswatervoorziening als voldoende en ziet geen aanleiding tot het adviseren van aanvullende maatregelen.

Zelfredzaamheid
Er worden geen objecten gerealiseerd waarbij sprake is van langdurig verblijf van groepen verminderd zelfredzame personen. De toekomstige gebruikers van het plangebied worden over het algemeen als zelfredzaam beschouwd. Daarnaast geeft het plangebied voldoende mogelijkheden om van een risicobron af te vluchten.

Veiligheidsregio Groningen beoordeeld de mogelijkheid tot vluchten of schuilen als voldoende en ziet geen aanleiding tot het treffen van maatregelen.

Het plangebied ligt binnen het sirenebereik van het bestaande Waarschuwing en Alarmering Systeem (WAS). Vanaf 2017 wordt het WAS echter in fases stopgezet. Bij een calamiteit binnen de gemeente Midden-Groningen wordt gebruik gemaakt van NL-Alert en BurgerNet.

4.8.4 Conclusie

Ongeacht de inzet van de gemeente Midden-Groningen en de hulpverleningsdiensten om de situatie zo veilig mogelijk te maken zal er altijd sprake zijn van een restrisico. Immers, de kans op een ongeval, hoe klein dan ook, blijft altijd aanwezig.

Alles overwegende wordt geconcludeerd dat vanuit oogpunt van externe veiligheid het verantwoord is om het bestemmingsplan te wijzigen ten behoeve van de ontwikkeling van de locatie 'De Componist' in het Stadshart Noord. Het restrisico is in dit kader aanvaardbaar.

4.9.1 Inleiding

Het spoor in Nederland heeft al jaren een hoog veiligheidsniveau, ook internationaal gezien. Dit terwijl de omvang van het spoorvervoer in de afgelopen jaren is toegenomen en het Nederlandse spoornet in vergelijking met andere landen een zeer intensieve benutting kent. Dit hoge niveau is te danken aan de ingezette maatregelen. De hoofdlijnen van het spoorwegveiligheidsbeleid is vastgelegd in de 'Derde Kadernota Railveiligheid'. Deze nota gaat uit van het duurzaam bestendigen van het huidige hoge veiligheidsniveau van het spoor en het streven naar permanente verbetering.

In de 'Derde Kadernota Railveiligheid' is onder andere het overwegenbeleid vastgelegd. Het overwegenbeleid is gebaseerd op een 'nee tenzij' - principe, dat geldt in de volgende situaties:

• 1. Er worden geen nieuwe overwegen aangelegd, tenzij de initiatiefnemer door een risicoanalyse aantoont dat de veiligheid wordt beheerst. Een besluit over de aanleg van nieuwe gelijkvloerse overwegen kan alleen door de minister van Infrastructuur en Waterstaat worden genomen, nadat deze advies heeft ingewonnen bij de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
• 2. Er worden geen overwegen met een recreatieve functie opgeheven tenzij de spoor- en/of wegbeheerder door analyses aantoont dat deze overwegen grote risico's hebben voor de spoor- en verkeersveiligheid en tenzij er alternatieven zijn die de wegbeheerder met ProRail is overeengekomen (zoals ongelijkvloerse oplossingen). Bij voorgenomen sluiting van overwegen wint ProRail vroegtijdig advies in bij recreatieve belangenorganisaties over het recreatieve belang van de desbetreffende overwegen.
• 3. De verkeersfunctie van bestaande overwegen (gebruik van een spoorbaanvak of openbare weg) mag niet worden gewijzigd tenzij door de initiatiefnemer aan de hand van een risicoanalyse kan worden aangetoond dat door aanvullende maatregelen de overwegveiligheid niet verslechtert en daarmee de risico's worden beheerst. De aanvullende maatregelen kunnen ook in het gebied rond de betreffende overweg worden gevonden.

Met de methode van risicoanalyse kunnen veiligheidsrisico's en het effect van beheersmaatregelen inzichtelijk worden gemaakt. Uit de risicoanalyse moet blijken of de overwegveiligheid verslechterd en hoe eventuele risico's beheerst kunnen worden, door bijvoorbeeld compenserende maatregelen. De uitkomsten van een risicoanalyse ondersteunen het besluitvormingsproces om het aanpassen van (het gebruik van) een overweg wel of niet toe te staan. De initiatiefnemer van een project laat een risicoanalyse opstellen, welke door de Inspectie (ILT) wordt beoordeeld. De initiatiefnemer is verantwoordelijk voor compensatie van eventuele nadelige veiligheidsaspecten. Daarbij geldt overigens een proportionaliteitsbeginsel: de kosten van maatregelen dienen in verhouding te staan met de te realiseren veiligheidswinst.

4.9.2 Toetsing

Risicoanalyse
In het Stadshart Noord in Hoogezand worden circa 300 woningen gebouwd en bijbehorende parkeerplaatsen aangelegd. Ook zijn er plannen om de Atlantakade / Heveapad ter hoogte van de spoortunnel alleen voor langzaam verkeer toegankelijk te maken. Dit alles heeft invloed op het gebruik van de nabijgelegen spoorwegovergang Kerkstraat Hoogezand. Naar aanleiding hiervan zijn de plannen besproken met ProRail en is een risicoanalyse uitgevoerd, zie Bijlage 11.

Afbeelding 9 geeft een overzicht van de risico's die naar voren komen uit de risicoanalyse. Voor de analyse van de huidige en toekomstige situatie en de volledige beoordeling van de risico's wordt verwezen naar Bijlage 11.

Afbeelding 9 - Risico's spoorwegovergang Kerkstraat Hoogezand (toekomstige situatie)

In de risicoanalyse zijn een aantal risico-compenserende maatregelen opgenomen, die de risico's bij de spoorwegovergang verlagen. De volgende maatregelen worden voorgesteld:

• Eénrichtingsverkeer instellen op de Parallelweg (richting het westen).
• Parkeervakken ten zuiden van de overweg minimaal 27 meter vanaf de overweg.
• Fietsoversteek ten noorden van de overweg minimaal 27 meter vanaf de overweg of de westelijke ontsluitingsweg vanuit woningbouw niet aansluiten op Kerkstraat.
• Toevoegen van overwegboom op westelijk trottoir.

Voor een uitgebreide beschrijving van de hiervoor genoemde maatregelen wordt verwezen naar Bijlage 11.

Beoordeling risicoanalyse
ProRail is betrokken geweest bij het opstellen van de Risicoanalyse. Vervolgens is de definitieve analyse toegestuurd aan ProRail. ProRail kan instemmen met de definitieve risicoanalyse en onderschrijft de conclusie dat met de risico-compenserende maatregelen de toename van de risico's voldoende en proportioneel gecompenseerd kan worden. Hiermee wordt naar mening van ProRail voldaan aan de uitgangspunten van de 3e Kadernota Railveiligheid van het ministerie van I&W.

Per brief van 28 maart 2019 heeft de gemeente de 'Risicoanalyse spoorwegovergang Kerkstraat Hoogezand' formeel aangeboden aan ProRail. In de brief wordt de gemeentelijke visie op de risicoanalyse gegeven en ProRail verzocht om de risicoanalyse samen met de brief verder in procedure te brengen.

De gemeente onderschrijft het uitgangspunt dat de overwegveiligheid niet mag verslechteren als direct gevolg van de plannen. De in de risicoanalyse genoemde risico's worden herkend. De gemeente is voornemens de voorgestelde risico-compenserende maatregelen uit te voeren. Hierbij wordt wel opgemerkt dat de plandelen ten noorden van het spoor op dit moment nog niet in ontwikkeling zijn en als het ware 'nog op de tekentafel' liggen. De realisatie van de fietsoversteek wordt bij de planontwikkeling betrokken en afgestemd met ProRail. Verder wordt de noodzaak van een overwegboom op het westelijk trottoir onderschreven. Technische uitvoering van een nieuwe slagboom moet in overleg met ProRail echter nog verder uitgewerkt worden. Indien meerdere (technische) opties mogelijk zijn, zijn bij gelijke geschiktheid financiële afwegingen voor de gemeente doorslaggevend.

De toename van de risico's voor wat betreft de overwegveiligheid als gevolg van de ontwikkelingen zoals in deze toelichting beschreven, worden naar de mening van de overwegdeskundige van ProRail door het realiseren van de in de risicoanalyse voorgestelde beheersmaatregelen in voldoende mate gemitigeerd.

De gemeente heeft ProRail verzocht de risicoanalyse samen met de gemeentelijke brief aan te bieden aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

4.9.3 Conclusie

De ontwikkeling van het Stadshart Noord heeft invloed op het gebruik van de nabijgelegen spoorwegovergang Kerkstraat in Hoogezand. De risico's zijn echter niet zodanig dat zij een belemmering voor de planontwikkeling vormen. Er zijn verschillende risico-compenserende maatregelen mogelijk. Alles overwegende wordt geconcludeerd dat vanuit oogpunt van railveiligheid het verantwoord is om het bestemmingsplan ten behoeve van de ontwikkeling van het Stadshart Noord te wijzigen.

4.10.1 Inleiding

Ter bescherming van ecologische waarden moet bij ruimtelijke ingrepen een afweging worden gemaakt in het kader van de Wet natuurbescherming (Wnb). De Wet natuurbescherming is op 1 januari 2017 in werking getreden en betreft zowel soortenbescherming als bescherming van (Europese) natuurgebieden (Natura 2000).

4.10.2 Toetsing - Quickscan

Ten behoeve van de ontwikkeling van het Stadshart Noord en de uitvoerbaarheid van de plannen is een ecologische quick scan in het kader van de Wet natuurbescherming uitgevoerd. In deze quick scan flora en fauna is gekeken naar het gehele gebied betrokken bij de ontwikkeling van het Stadshart Noord. De quick scan bevat:

• Een beoordeling van de huidige aanwezigheid van beschermde planten en dieren in het plangebied.
• De functie van het plangebied en de directe omgeving.
• De te verwachten effecten van de voorgenomen ingreep op de beschermde soorten.
• Beschrijving van het wettelijk kader.

Onderstaand worden de conclusies uit de quick scan weergegeven. Voor een volledige beschrijving van de onderzoeksresultaten en het wettelijk kader wordt verwezen naar Bijlage 12.

Onderzoeksgebied
Deelgebied 1 bestaat voornamelijk uit grasvelden en een houtsingel met voornamelijk struweel, bestaande uit onder andere meidoorn, wilg en enkele boomvormers zoals els.

Gebiedsbescherming
Bij gebiedsbescherming gaat het om de bescherming van gebieden die zijn aangewezen als onderdeel van Natuurnetwerk Nederland (voorheen de Ecologische Hoofdstructuur) en/of om gebieden die zijn aangewezen als Natura 2000-gebied.

Het Stadshart Noord maakt geen onderdeel uit van een Natura 2000-gebied of een ander gebied beschermd middels de Natuurbeschermingswet, noch van Natuurnetwerk Nederland (NNN). Het dichtstbijzijnde Natura 2000-gebied is het Zuidlaardermeergebied en ligt op circa 2,5 kilometer. Het dichtsbijzijnde Natura 2000-gebied met een voor stikstof gevoelige habitat is het Drentsche Aa-gebied en dat ligt op circa 9 kilometer van het plangebied (zie ook paragraaf 4.2 ). Het dichtstbijzijnde NNN-natuurgebied ligt meer dan 2 kilometer (zie afbeeldingen 10.1 en 10.2). Er is geen sprake van externe werking.

Afbeelding 10.1 - Ligging plangebied (rode stip) ten opzichte van Natura 2000-gebied (blauw) (bron: Alterra)

Afbeelding 10.2 - Ligging plangebied (rode stip) ten opzichte van NNN (groene vlak) (bron: Provinciale Omgevingsverordening)

Soortenbescherming
Voor soortenbescherming geldt dat deze gericht is op het bereiken of herstellen van een gunstige staat van instandhouding van soorten. De quickscan geeft de volgende resultaten voor deelgebied 1:

• Er worden geen beschermde of bedreigde plantensoorten verwacht, waar de geplande werkzaamheden worden uitgevoerd. Negatieve effecten op planten worden tijdens de werkzaamheden niet verwacht.
• Er worden geen strikt beschermde amfibieënsoorten verwacht. In het Stadshart Noord en in de omgeving van dit gebied komen mogelijk wel algemene soorten voor zoals de gewone pad, bruine kikker en gewone watersalamander. Negatieve effecten worden tijdens de werkzaamheden niet verwacht. Reptielen en vissen zijn niet aanwezig in het gebied.
• In het Stadshart Noord zijn geen strikt beschermde zoogdieren of sporen daarvan aangetroffen. Het is mogelijk dat een enkel exemplaar van een beschermde soort in de omgeving van het onderzoeksgebied kan worden aangetroffen, zoals de bruine rat, huisspitsmuis, egel en mol. Strikt beschermde soorten worden niet verwacht. Negatieve effecten worden tijdens de werkzaamheden niet verwacht.
• Uitzondering op het voorgaande punt betreft de mogelijke aanwezigheid van zwaar beschermde vleermuissoorten als gewone dwergvleermuis en laatvlieger. Nader onderzoek naar mogelijke aanwezigheid van verblijfplaatsen van vleermuizen is daarom noodzakelijk en zal duidelijk moeten maken of en zo ja welke soorten daadwerkelijk aanwezig zijn. Ook is het mogelijk dat de beschermde steenmarter voorkomt.
• In de omgeving van het Stadshart Noord zijn onder andere de volgende vogelsoorten waargenomen: roodborst, heggenmus, merel, huismus, boomklever, koolmees, pimpelmees, houtduif, waterhoen, meerkoet, wilde eend, ekster, kauw en zwarte kraai. Gezien de aard van de werkzaamheden (het eventueel verwijderen van struweel en bomen) zullen voor deze diergroepen geen negatieve effecten optreden, mits de werkzaamheden buiten het broedseizoen plaatsvinden.
• Er worden geen strikt beschermde soorten dagvlinders, libellen en/of ongewervelden verwacht. Gezien de aard van de werkzaamheden zullen voor deze diergroepen geen negatieve effecten optreden.

4.10.3 Toetsing nader onderzoek

Naar aanleiding van de ecologische quick scan is een nader onderzoek uitgevoerd naar vogels, vleermuizen en steenmarters in het kader van de Wet natuurbescherming. Onderstaand worden de conclusies uit het nader onderzoek weergegeven die specifiek voor het plangebied gelden. Voor een volledige beschrijving van de onderzoeksresultaten en het wettelijk kader wordt verwezen naar Bijlage 13.

Wet natuurbescherming
In het Stadshart Noord bevinden zich geen strikt beschermde soorten die door de voorgenomen inrichting van het plangebied wezenlijk kunnen worden beïnvloed. In het kader van de te doorlopen planologische procedure zijn er vanuit de Wet natuurbescherming geen belemmeringen.

Vleermuizen
In het Stadshart Noord zijn in enkele wilgen natuurlijke gaten en/of holtes aangetroffen die eventueel geschikt zijn voor boombewonende vleermuizen. Tijdens de inspectie zijn echter geen uitvliegende vleermuizen waargenomen.

In het Stadshart Noord en in de directe omgeving daarvan zijn tijdens het onderzoek vijf soorten vleermuizen aangetroffen: gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, laatvlieger, grootoorvleermuis en watervleermuis. Alleen de gewone dwergvleermuis en de laatvlieger zijn in grotere aantallen in het plangebied en in de omgeving daarvan waargenomen; van soorten als de watervleermuis, ruige dwergvleermuis en gewone grootoorvleermuis werden één of enkele jagende en/of overvliegende exemplaren waargenomen.

Voor de gewone dwergvleermuis en de laatvlieger heeft het Stadshart Noord en de nabije omgeving daarvan een functie als foerageergebied (de groenstructuren) en vanuit de omliggende bebouwing in de omgeving naar het Stadshart Noord worden de aanwezige bomen en begroeiing gebruikt als aanvliegroute(s). Voor deze soorten zullen geen negatieve effecten optreden tijdens de uitvoering van de voorgenomen inrichtingsplannen.

Van de laatvlieger zijn alleen foeragerende exemplaren waargenomen die uit de omliggende woonwijken in de directe omgeving van het plangebied jagen. Er zijn in het plangebied geen verblijfplaatsen vastgesteld. Er mag worden aangenomen dat de verblijfplaatsen van deze soort zich bevinden in de omliggende bebouwde kom; er zullen geen negatieve effecten optreden.

Van de ruige dwergvleermuis is slechts één exemplaar overvliegend waargenomen bij de begraafplaats aan de Meint Veningastraat en een enkele gewone grootoorvleermuis foeragerend bij de bomen aan de Johan de Wittlaan; twee jagende watervleermuizen zijn waargenomen boven het wateroppervlak van het Kieldiep nabij de brug aan de Meint Veningastraat buiten het Stadshart Noord . Voor deze soorten zullen geen negatieve effecten optreden.

Op basis van de (vleermuis) resultaten wordt geen aantasting van jaarronde vaste rust- of verblijfplaatsen verondersteld en worden geen verbodsbepalingen overtreden. Er gaat geen significant oppervlak aan foerageergebied verloren, noch worden vliegroutes doorsneden. De aanwezige groenstructuren in het Stadshart Noord en in de omgeving blijven behouden en worden tijdens de nieuwe inrichting versterkt.

Afbeelding 11 - Stippenkaart vleermuizen

Steenmarter
De steenmarter is niet in het Stadshart Noord waargenomen. Wel zijn langs het wandelpad langs het spoor uitwerpselen aangetroffen van een mogelijke passant. Voor deze soort zullen geen negatieve effecten optreden tijdens de nieuwbouw.

Vogels

In het Stadshart Noord zijn enkele spechtenholtes aangetroffen De grote bonte specht maakt jaarlijks een nieuw nest en beschikt over voldoende flexibiliteit om zich elders te vestigen en wordt dan ook niet in zijn voortbestaan bedreigd door de werkzaamheden.

De huiszwaluw is tijdens het onderzoek niet in het Stadshart Noord noch in de directe omgeving daarvan waargenomen. Gierzwaluwen zijn alleen in de omliggende woonwijken foeragerend aangetroffen en het is aannemelijk dat deze soort daar in de oudere bebouwing met geschikte invliegmogelijkheden broedt. Voor deze soorten zullen geen negatieve effecten optreden tijdens de uitvoering van de voorgenomen inrichtingsplannen.

De huismus (met jaarrond beschermde nesten) is als broedvogel aangetroffen in een woning aan de Kerkstraat buiten het Stadshart Noord. Daarnaast is deze soort ook in de omliggende woonwijken (voornamelijk aan de oostzijde van het Stadshart Noord) in kleine aantallen waargenomen; mogelijk bevinden zich daar ook meerdere nestlocaties. Door het realiseren van nieuwbouw zullen voor deze soort geen negatieve effecten optreden. Om uitbreiding van de soort te bevorderen worden tijdens de nieuwbouw voorzieningen aangebracht.

In het plangebied noch in de directe omgeving daarvan zijn jaarrond beschermde vaste rust- of verblijfplaatsen (van strenger beschermde soorten) aangetroffen; hier zijn geen effecten te verwachten.

De voorgenomen inrichting van het plangebied heeft geen invloed op het duurzame voortbestaan van de populaties; er zullen geen negatieve effecten optreden. Specifieke (mitigerende) maatregelen of een ontheffingsaanvraag in het kader van de Wet natuurbescherming zijn niet noodzakelijk. Daarnaast wordt tijdens de inrichting van het Stadshart Noord rekening gehouden met soorten en wordt het leefgebied vergroot door het aanbrengen van diverse voorzieningen.

4.10.4 Conclusie

De ontwikkeling van het Stadshart Noord is wat betreft het aspect ecologie uitvoerbaar.

4.11.1 Inleiding

Op grond van artikel 3.1.1. van het Besluit ruimtelijke ordening, moeten ruimtelijke plannen worden afgestemd met onder andere het waterschap. Hiervoor moet het proces van de digitale watertoets worden doorlopen. Het waterschap beoordeeld op basis van de watertoets wat de invloed van het plan op de waterhuishouding is en geeft een wateradvies. Dit wateradvies wordt in het bestemmingsplan verwerkt in de waterparagraaf. In deze paragraaf worden de keuzes in het plan ten aanzien van de waterhuishoudkundige aspecten gemotiveerd beschreven. De volgende thema's kunnen in de waterparagraaf worden meegenomen: veiligheid, wateroverlast, afvalwater & riolering, grondwater & ontwatering, peilen & drooglegging, waterkwaliteit & volksgezondheid, inrichting watersysteem, natuur & ecologie en bodemdaling.

Waterhuishoudkundige consequenties van een plan mogen niet op de omgeving afgewenteld worden. Het waterschap streeft er naar om de ingrepen binnen een peilgebied waterneutraal te houden.

4.11.2 Toetsing

Kader
De ontwikkeling van het Stadshart in Hoogezand bestaat uit verschillende deelprojecten, zie Hoofdstuk 1. Het voorliggende bestemmingsplan maakt de herontwikkeling van de locatie 'De Componist' mogelijk. Voor de watertoets is de ontwikkeling van het Stadshart Noord in zijn totaliteit bekeken, omdat het een aaneengesloten gebied is met samenhangende deelprojecten. Door de ontwikkeling van het Stadshart Noord neemt het verhard oppervlak in het gebied met circa 13.900 m² toe.

Wateradvies
Op basis van de watertoets heeft het waterschap Hunze en Aa's een (maatwerk) wateradvies opgesteld voor de ontwikkeling van het Stadshart Noord (zie Bijlage 14). Onderstaand zijn de adviezen van het waterschap samengevat, voor zover deze specifiek betrekking hebben op het Stadshart Noord. Voor de algemene adviezen wordt verwezen naar de bijlage.

Thema veiligheid
Aan de westkant van het Stadshart Noord ligt het Kieldiep. Dit water is onderdeel van het boezemsysteem van het waterschap. Hier zijn de regels m.b.t waterkeringen (kaden) van toepassing. Aan weerszijden van de boezemkaden ligt een beschermingszone van 5 meter, die dient ter bescherming van deze kering. Binnen deze zone is voor het uitvoeren van werkzaamheden een watervergunning nodig. In de keur van het waterschap is aangegeven voor welke werkzaamheden een watervergunning noodzakelijk is. In de verdere planontwikkeling van het Stadshart Noord wordt rekening gehouden met het Kieldiep en de hiervoor genoemde regels.

Thema wateroverlast
Door de ontwikkeling van het Stadshart Noord neemt het verharde oppervlak van bebouwing en bestrating toe met meer dan 150 m². Dit houdt in dat de toename van het verhard oppervlak boven de verhardingstoename norm van de Keur ligt. Hierdoor zijn compenserende maatregelen verplicht.

Door de ontwikkeling van het Stadshart Noord neemt het verhard oppervlak in het gebied met circa 13.900 m² toe. Voor deze toename dient een compensatie in het watersysteem te worden gerealiseerd voor circa 1.112 m3. Mogelijkheden die daarbij kunnen worden uitgewerkt zijn bijvoorbeeld opvang in nieuw open water, maar ook infiltratie en opvang in de openbare ruimte op of onder het maaiveld.

Thema afvalwater & riolering
In het Stadshart Noord wordt hemelwater afgekoppeld. Dit houdt in dat het water waar nu het hemelwater op wordt geloosd extra wordt belast. Om te voorkomen dat hierdoor problemen ontstaan, moet onderzocht worden of het ontvangende water voldoende bergingscapaciteit bevat en of de hydraulische capaciteit van het afvoersysteem deze extra belasting aan kan.

Verder wordt het afvalwater op een ander of nieuw overnamepunt aangeboden. Dit houdt in dat volumes van afvalwaterstromen wijzigen. Dit kan gevolgen hebben voor de capaciteit van pompen en transportleidingen naar de RWZI. Voordat overgegaan kan worden tot het wijzigen van het overnamepunt zal in overleg met het waterschap bepaalt moeten worden of dit al dan niet gaat resulteren in capaciteitsproblemen.

Thema grondwater & ontwatering
In het Stadshart Noord wordt de grondwaterstand lokaal beïnvloed door een neerwaartse grondwaterstroming (> 0.75 mm). Deze gebieden zijn meestal voldoende diep ontwaterd en bieden mogelijkheden om hemelwater in de bodem te infiltreren, mits er geen sprake is van ondiepe slecht doorlatende lagen.

Thema inrichting watersysteem
In het Stadshart Noord worden wijzigingen aangebracht aan het watersysteem. Het gaat hierbij om het aanbrengen van beschoeiing of damwand, het aanbrengen van vlonders/ steigers, beplanting langs een watergang en het inrichten van natuurvriendelijke oevers. De geplande wijzigingen in het watersysteem moeten overlegd worden met het waterschap. Omdat het waterschap verantwoordelijk is voor het stedelijk water, moet de inrichting van het systeem aan bepaalde normen en voorwaarden voldoen.

Binnen het Stadshart Noord liggen hoofdwatergangen. Aan weerszijden van alle hoofdwatergangen ligt een beschermingszone van 5 meter breed (gerekend vanaf de insteek). Deze zone is ter bescherming van de hoofdwatergang en moet vrij blijven van obstakels. Obstakels kunnen bijvoorbeeld zijn: heggen, afrastering, bomen, schuttingen, schuurtjes, verharde paden. Binnen deze beschermingszone is voor het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden een watervergunning nodig.

Binnen het Stadshart Noord liggen verder lange duikers. Bij de nadere uitwerking van de plannen en de inrichting dient rekening gehouden te worden met de ligging van deze duikers en de zonering rond deze duikers (5 meter breed). Binnen een zonering rond de lange duikers is het niet toegestaan zonder toestemming van het waterschap werkzaamheden uit te voeren in de bodem of bestemmingen te wijzigingen.

Waterhuishoudkundig plan
De wateraspecten zijn verder uitgewerkt in het 'Waterhuishoudkundig plan Stadshart Hoogezand – zuidelijk deel' (projectnummer: 364137, datum 20-12-2018). In dit plan is de benodigde waterhuishoudkundige en rioleringsstructuur uitgewerkt voor de locatie 'Tussenhof'. Voor de locatie 'De Componist' moet dit nog verder worden uitgewerkt. Ten aanzien van het bepalen van de totale bergingsopgave en het mogelijk oplossen van deze opgave, is de ontwikkeling van het Stadshart Noord in zijn totaliteit bekeken.

In het 'Waterhuishoudkundig plan Stadshart Hoogezand – zuidelijk deel' is het waterhuishoudkundig ontwerp in detail uitgewerkt in twee varianten. Dit ontwerp is voornamelijk gericht op het realiseren van de bergingsopgave. Hierbij zijn oplossingen uitgewerkt die passen binnen de in het stedenbouwkundig ontwerp opgenomen groenstroken en parkeerplaatsen.

Het concept 'Waterhuishoudkundig plan Stadshart Hoogezand – zuidelijk deel' is besproken met het waterschap. Hierna is het definitief rapport opgesteld en toegezonden aan het waterschap. Tevens wordt het waterschap betrokken bij het vervolg proces.

4.11.3 Conclusie

De ontwikkeling van het Stadshart Noord is wat betreft het aspect water uitvoerbaar. De wateraspecten zijn verder uitgewerkt in het 'Waterhuishoudkundig plan Stadshart Hoogezand – zuidelijk deel'. Het waterschap is hierbij betrokken en het wateradvies is hierin meegenomen.

4.12.1 Inleiding

Voor het aspect bodem is onder meer de Wet bodembeheer van belang. Bij nieuwe ontwikkelingen/nieuwbouw moet aangetoond worden dat de bodem van voldoende kwaliteit is voor de beoogde functies. De bodemkwaliteit mag geen onaanvaardbaar risico opleveren voor de gebruikers van de bodem. Bovendien mag de bodemkwaliteit niet verslechteren door menselijk handelen (zorgplicht).

De voormalige gemeente Hoogezand-Sappemeer heeft in 2013 de gemeentelijke bodemkwaliteit opnieuw vastgelegd in bodemkwaliteitskaarten. De gemeente is ingedeeld in zogenaamde homogene deelgebieden: gebieden waarbij op basis van historisch gebruik eenzelfde bodemkwaliteit wordt verwacht. Van deze gebieden is de bodemkwaliteit (mate van verontreiniging) bepaald.

Daarnaast is het gemeentelijk bodembeleid vastgelegd in het gemeentelijk bodembeleidsplan en bijbehorend bijlagenrapport.

4.12.2 Toetsing

Voor de ontwikkeling van de locatie 'De Componist' is een bodemkwaliteitsverklaring opgesteld (zie Bijlage 15). Het plangebied valt, volgens de bodemkwaliteitskaarten 2013, onder het volgende deelgebied (zie afbeelding 12).

Code		Omschrijving	Kwaliteitsklasse
W4		wonen na 1970	AW2000 (achtergrondwaarde)

Afbeelding 12 - Uitsnede bodemkwaliteitskaart 2013

In 2018 is in het plangebied een actualiserend bodemonderzoek uitgevoerd. Het betreft hier het Actualisatieonderzoek Kerkstraat 225-227 d.d. 30 mei 2018 (rapp.nr. T&PBF3158R001F02) uitgevoerd door RoyalHaskoningDHV Nederland BV.

Hierbij is een sterke asbestverontreiniging aangetroffen in de sterk puinhoudende grond. Voor het verwijderen van de asbestverontreiniging gaat de gemeente Midden-Groningen een sanering uitvoeren; hiervoor is een BUS-melding ingediend. De bodem in het plangebied is dan ook geschikt, of geschikt te maken voor de beoogde functies (wonen).

4.12.3 Conclusie

Het bestemmingsplan is wat betreft het aspect bodem uitvoerbaar.

4.13.1 Inleiding

Begin 1992 ondertekende Nederland het Verdrag van Valletta (Malta). Daarmee heeft de zorg voor het archeologisch erfgoed een prominentere plaats gekregen in het proces van de ruimtelijke planvorming. Uitgangspunten van het verdrag zijn het vroegtijdig betrekken van archeologische belangen in de planvorming, het behoud van archeologische waarden in situ (ter plaatse) en de introductie van het zogenaamde 'veroorzakerprincipe'. Dit principe houdt in dat degene die de ingreep pleegt, financieel verantwoordelijk is voor behoudsmaatregelen of een behoorlijk onderzoek van eventueel aanwezige archeologische waarden.

In 2007 heeft het verdrag zijn neerslag gekregen in de Nederlandse wetgeving. Op 1 september van dat jaar trad de Wet op de Archeologische Monumentenzorg (Wamz) in werking. In samenhang daarmee werden ook de Monumentenwet 1988 en drie andere wetten aangepast.

De Monumentenwet 1988 is per 1 juli 2016 vervallen. Een deel van de wet is op deze datum overgegaan naar de Erfgoedwet, zie ook paragraaf 4.14. Het deel dat betrekking heeft op de besluitvorming in de fysieke leefomgeving gaat over naar de Omgevingswet, wanneer deze naar verwachting in 2021 in werking treedt. Vooruitlopend op de datum van ingang van de Omgevingswet zijn deze artikelen te vinden in het Overgangsrecht in de Erfgoedwet, waar ze ongewijzigd van toepassing blijven zolang de Omgevingswet nog niet van kracht is.

Gemeenten moeten eigen beleid voor de archeologische monumentenzorg voeren en bescherming bieden aan archeologische waarden in de bodem. De voormalige gemeente Hoogezand-Sappemeer heeft dit beleid vastgelegd in de Nota Archeologiebeleid met bijbehorende archeologische beleidskaart. De Nota Archeologiebeleid is op 13 december 2010 door de gemeenteraad vastgesteld, en is sinds 23 december 2010 in werking. Uitgangspunt van het beleid is het behoud van waardevolle archeologische waarden en van cultuurhistorische en cultuurlandschappelijke relicten.

Inmiddels heeft Libau (onafhankelijke adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit en cultuureel erfgoed in Groningen en Drenthe) in opdracht van de gemeente een geactualiseerde beleidsnota archeologie en cultuurhistorie opgesteld (mei 2016). Op verzoek van de gemeenteraad zijn daarin ook cultuurhistorisch waardevolle terreinen opgenomen. Het betreft veenborgen en hofsteden, kerken, pastorieën, kerkhoven en begraafplaatsen, historische boerderijplaatsen, historische dijken en wegen, historische waterlopen, verdedigingswerken, sluizen en bruggen, scheepswerven van voor 1750 en historische kernen/bebouwingszones. Deze terreinen en andere relicten herbergen (naar verwachting) waardevolle archeologische en cultuurhistorische gegevens en worden gebruikt voor de onderbouwing van ruimtelijke plannen.

Daarnaast hanteert de gemeente de Actuele Archeologische Verwachtingskaart, die is gebaseerd op de Beleidskaart Archeologie. Op deze kaart staan de archeologisch te beschermen gebieden aangegeven. Op de Actuele Archeologische Verwachtingskaart wordt ook alle nieuwe informatie verwerkt, bijvoorbeeld uit archeologische onderzoeken.

4.13.2 Toetsing

Uit de archeologische beleidskaart blijkt dat het plangebied ligt in een gebied met een lage archeologische verwachting. Dit heeft onder andere te maken met de bodem verstorende activiteiten in het verleden (sloop van het oude woonhuis in 2001 en sloop van het oude horeca/bedrijfspand in 2004). Grondwerk kan hier worden uitgevoerd zonder voorafgaand archeologisch (bureau-)onderzoek. Indien bij graafwerkzaamheden onverwacht toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of archeologische vondsten worden gedaan, dient hiervan direct melding te worden gedaan bij het bevoegd gezag.

In de directe omgeving van het plangebied komen wel gebieden voor die in meer of mindere mate cultuurhistorische en/of archeologische bescherming verdienen. Het gaat hierbij onder andere om de Kerkstraat (historische weg). Deze weg maakt echter geen onderdeel uit van het plangebied.

4.13.3 Conclusie

Het plangebied heeft een lage archeologische verwachting. Het bestemmingsplan is wat betreft het aspect archeologie uitvoerbaar.

4.14.1 Inleiding

Sinds 1 januari 2012 is het verplicht in ruimtelijke plannen een beschrijving op te nemen over de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden rekening is gehouden. Dit is geregeld in de Erfgoedwet. De Erfgoedwet regelt vooral bescherming van rijksmonumenten, archeologie, musea en collecties. De kern van deze wet is dat wanneer de bodem wordt verstoord, de archeologische resten intact moeten blijven (in situ). Wanneer dit niet mogelijk is, worden archeologische resten opgegraven en elders bewaard (ex situ). Daarnaast dient ieder ruimtelijk plan een analyse van de overige cultuurhistorische waarden van het plangebied te bevatten. Voor zover in een plangebied sprake is van erfgoed, moet op grond van voorgaande dan ook worden aangegeven op welke wijze met deze cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten archeologische waarden rekening wordt gehouden. Op deze manier is een meer gebiedsgerichte benadering mogelijk. Deze benadering is gericht op het behoud en de versterking van de ruimtelijke kwaliteit van een bestemmingsplangebied, door te anticiperen op de voorkomende archeologische, historisch-geografische en historisch-(steden)bouwkundige waarden.

De gemeenteraad van de Midden-Groningen heeft op 19 april 2018 de Erfgoedverordening 2018 gemeente Midden-Groningen vastgesteld. De Erfgoedverordening regelt, onder andere, het aanwijzen van gemeentelijke monumenten, de instandhouding ervan, de bescherming van rijks- en gemeentelijke monumenten en de instandhouding van archeologische gebieden.

4.14.2 Toetsing

In hoofdstuk 2 Planbeschrijving is ingegaan op de oorsprong en ontwikkeling van het plangebied en zijn omgeving. In dit hoofdstuk is onder andere beschreven dat in 2001 en 2004 alle bebouwing in het plangebied is gesloopt. Er zijn dan ook geen monumenten of karakteristieke panden aanwezig (zie afbeelding 13).

In de directe nabijheid van het plangebied bevindt aan de noordzijde van de spoorlijn zich een behoorlijk aantal karakteristieke objecten aan de Kerkstraat (zie afbeelding 12). Alle karakteristieke objecten in de gemeente hebben een sloopbescherming, omdat ze een hoge cultuurhistorische waarde hebben. Her- en nieuwbouw rond deze objecten moet qua maatvoering en kwalitatieve ruimtelijke uitstraling passend zijn. Gezien de voorgestelde bouwmassa en bouwhoogte van maximaal tien meter is de gewenste invulling wat betreft het aspect cultuurhistorie uitvoerbaar.

Afbeelding 13 - Fragment erfgoedkaart Midden-Groningen

Verder heeft de provincie Groningen in de Omgevingsvisie en -verordening aangegeven welke landschappen en kernkarakteristieken beschermd moeten worden. Het plangebied ligt echter in het 'bebouwd gebied'. In en nabij het plangebied liggen geen landschappen en/of kernkarakteristieken die beschermd moeten worden. Het dichtstbijzijnde te beschermen landschapstype is het 'Grootschalig open landschap' aan de zuidzijde van Hoogezand. Dit landschapstype ligt op meer dan een kilometer afstand. De ontwikkeling van het Stadshart Noord is niet van invloed op de landschappelijke openheid ter plaatse.

4.14.3 Conclusie

In het plangebied zijn geen cultuurhistorische waarden aanwezig. Het plan is wat betreft het aspect cultuurhistorie uitvoerbaar.

4.16.1 Inleiding

Aardgasvrije wijken staan prominent op de politieke agenda's van zowel het Rijk, de Provincies, Gemeenten alsook de Woningbouwcorporaties. De noodzaak om gasloos te bouwen wordt in Groningen extra gevoeld. Zowel het college van burgemeester en wethouders van de Gemeente Midden-Groningen als de woningbouwcorporaties in de gemeente staan achter gasloze nieuwbouw. De problemen die de gaswinning in de regio met zich meebrengt zijn een extra stimulans om de energietransitie voortvarend in praktijk te brengen.

Om bovenstaande in praktijk te brengen is op 8 mei 2018 een wetswijziging van de gaswet doorgevoerd en gepubliceerd in het Staatsblad. De strekking van deze gaswetwijziging is dat alle nieuwbouwwoningen gasloos gebouwd moeten worden. Deze wetswijziging treedt twee maanden na publicatie in werking. Dit betekent dat met ingang van 8 juli 2018 alle nieuwbouwwoningen gasloos aangelegd moeten worden. Hiermee geeft de (Rijks-) overheid aan dat er vaart gemaakt moet worden met het terugdringen van het gasverbruik en dat er stappen gezet moeten worden om deze fossiele bronnen te vervangen door hernieuwbare- /duurzame bronnen. Ook voor bestaande woningen zal dit op (korte) termijn gaan gebeuren.

Alternatieve bronnen voor gas zijn warmte uit lucht, water of bodem met gebruikmaking van een individuele of collectieve warmtepomp. Warmtepompen worden meestal gecombineerd met zonnepanelen om op deze wijze ook op een duurzame wijze de extra benodigde elektriciteit voor de warmtepomp op te wekken. Andere opties zijn collectieve voorzieningen met als bron biomassa, geothermie of restwarmte.

4.16.2 Toetsing

In de planvorming is aandacht besteed aan diverse duurzame maatregelen.

Ten eerste is gekeken naar verlaging van de EPC en mogelijkheden voor PV-panelen. Het plan bestaat uit een appartementen gebouw. Het bouwbesluit eist een EPC van maximaal 0,4 (Nb. per 1 januari 2020 vervalt de EPC en wordt vervangen door BENG). Het energieverbruik is daardoor al laag, omdat het casco goed geïsoleerd is, veel aandacht aan kierdichting wordt besteed en 3-dubbel glas wordt gebruikt (HR+++). Verdere verlaging van de EPC wordt bereikt door het gebruik van PV-panelen. Die leveren duurzame (niet fossiele) elektriciteit.

Ten tweede krijgen de appartementen geen gasaansluiting. Dit betekent dat de appartementen met lucht- of waterwarmtepompen verwarmd worden en dat er elektrisch gekookt wordt.

Ten derde is aandacht voor installatie- en materiaalkeuzes. Installatiekeuzes worden gebaseerd op een hoog rendement en vraaggestuurde ventilatie. Op deze wijze worden appartementen gerealiseerd met lage transmissieverliezen en een hoog rendement op de gebruikte energie. De keuze voor duurzame materialen wordt onder andere bepaald door onderhoud, levensduur en herbruikbaarheid van de materialen.

Regenwater wordt vertraagd afgegeven aan het schoonwaterriool. Waar mogelijk via terreinbuffer (sloot) en daarnaast via de ondergrond, doordat er halfdoorlatende verharding gebruikt wordt. De terreininrichting bestaat daarnaast uit groen, hagen en bomen.

4.16.3 Conclusie

Het aspect duurzaamheid is in een vroeg stadium betrokken bij de planvorming en wordt in de verdere planontwikkeling verder uitgewerkt.

4.17.1 Inleiding

Vanuit het Bouwbesluit bestaat er geen wettelijke verplichting tot aardbevingsbestendig bouwen. Wel geeft de 'Nederlandse Praktijkrichtlijn voor aardbevingsbestendig bouwen' (NPR 9998) richtlijnen om te bepalen hoe een gebouw aardbevingsbestendig moet worden gemaakt (nieuw of bestaand). De NPR is echter geen verplicht wettelijk kader.

Ter ondersteuning van nieuwbouwprojecten is de herijkte nieuwbouwregeling tot stand gekomen. Deze regeling voorziet in technische en financiële ondersteuning om nieuwbouw aardbevingsbestendig te bouwen op basis van de NPR 9998. De regeling is er voor zowel particuliere als zakelijke ontwikkelaars. De regeling is een privaatrechtelijke regeling waarbij NAM de regeling uitvoert. Deze nieuwbouwregeling vloeit voort uit afspraken die in het Meerjarenprogramma (MJP) van de NCG staan beschreven. Dit MJP is door alle betrokken overheden (gemeenten, provincie, rijk) vastgesteld, maar staat door de recente besluiten omtrent winning en versterking ter discussie.

4.17.2 Toetsing

Omdat (een groot deel van) de gemeente Midden-Groningen onderhevig is aan bodembeweging als gevolg van de gaswinning, adviseert de gemeente om de NPR toe te passen bij nieuwbouw projecten. Voor het Stadshart Noord moet dit nog verder uitgewerkt worden.

4.17.3 Conclusie

Het aspect aardbevingsbestendig bouwen wordt in de verdere planontwikkeling verder uitgewerkt.

5.2.1 Wonen

Binnen de bestemming Wonen is wonen de hoofdfunctie. Daaraan ondergeschikt zijn onder andere beroepen en bedrijven aan huis toegestaan (zie paragraaf 5.2.1.3). Ook tuinen, parkeren, groen, water, speelvoorzieningen en nutsvoorzieningen zijn als ondergeschikte functies toegestaan.

Op de verbeelding is het maximum aantal woningen aangegeven. Daarnaast zijn regels opgenomen over de positionering van gebouwen. Gebouwen zijn alleen toegestaan binnen een bouwvlak, met uitzondering van bijgebouwen en overkappingen (zie paragraaf 5.2.1.1) en balkons en galerijen (zie paragraaf 5.3.2). Daarnaast is bepaald dat op de plaatsen waar op de verbeelding de aanduiding gevellijn is aangegeven, de voorgevel van een hoofdgebouw volledig in de voorgevelrooilijn moet worden gebouwd. Tevens is op de verbeelding een maximum bouwhoogte aangegeven. Hier zijn hoofdgebouwen toegelaten tot een bouwhoogte niet hoger dan is aangegeven. Hoofdgebouwen worden verder voorzien van een platte afdekking op plaatsen waar op de verbeelding een aanduiding 'plat dak' is opgenomen.

De woonbestemming kent geen uitgebreide bijgebouwenregeling. Veel is tegenwoordig geregeld dan wel vrijgelaten in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Zie voor een toelichting hierop paragraaf 5.2.1.1.

Licht- en vlaggenmasten zijn toegestaan tot een bouwhoogte van maximaal 5 meter. Overige bouwwerken (zoals speel- en sportvoorzieningen en kunstwerken) zijn toegelaten tot 3 meter bouwhoogte.

5.3.1 Inleidende regels

De inleidende regels bestaan uit de Begrippen en de Wijze van meten.

5.3.2 Algemene regels

Deze regels hebben een algemeen karakter en gelden voor het hele plan. De algemene regels bestaan uit de Anti-dubbeltelregel, de Algemene bouwregels, de Algemene gebruiksregels, de Algemene aanduidingsregels, de Algemene afwijkingsregels en de Overige regels.

5.3.3 Overgangs- en slotregels

Deze regels bestaan uit het Overgangsrecht en de Slotregel.