Bedrijvenpark Rengers - A.B. Nobellaan

2.1.1 Regels en verbeelding

De projectlocatie is bestemd als 'Bedrijventerrein' en op het perceel is een ruim bouwvlak aangegeven. Binnen dat bouwvlak geldt een maximum bouwhoogte van 15 meter en een maximum bebouwingspercentage van 50%. Er kan daardoor op dit perceel een gebouw met een footprint van 3.000 m2 worden gerealiseerd en een volume van 45.000 m2.

Aan de noord- en westzijde van de bouwgrens is de aanduiding 'gevellijn' weergegeven. Het perceel is tevens voorzien van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijventerrein - 1'.

De voor 'Bedrijventerrein' aangewezen gronden zijn in artikel 3.1 bestemd voor bedrijven in de volgende branches:

• a. industrie, nijverheid, productie en assemblage;
• b. transport en logistiek;
• c. groothandel, met uitzondering van handel in auto's, boten en caravans;
• d. internetwinkels;
• e. zakelijke dienstverlening voor zover ten hoogste 250 m² van de bedrijfsvloeroppervlakte per perceel wordt gebruikt als kantoor;

mits deze kunnen worden gerekend tot milieucategorie 1 tot en met 3 zoals genoemd in de bij deze regels behorende Staat van Bedrijven: Bedrijventerrein, met uitzondering van geluidszoneringsplichtige inrichtingen en/of risicovolle inrichtingen.

Tevens wordt een aantal aan voorgenoemde functies ondergeschikte gebruiksmogelijkheden toegelaten.

Op grond van het bepaalde in artikel 3.1.5 is ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijventerrein - 1' toegestaan:

• a. detailhandel in voertuigen, trailers, boten en caravans, mits de verkochte goederen ter plaatse worden gefabriceerd of geassembleerd;
• b. detailhandel in grove bouwmaterialen, grond, houtwerk en bestrating voor zover de detailhandel ondergeschikt is aan een ter plaatse gevestigde groothandel in de betreffende goederen. Een doe-het-zelfzaak of tuincentrum wordt hieronder niet verstaan.
  • 1. detailhandel binnen een inrichting waar hoofdzakelijk een internetwinkel wordt gedreven, mits:
    • de detailhandel plaatsvindt via een balie (zelfbediening uitgesloten) en;
    • de voor klanten toegankelijke oppervlakte in gebouwen ten hoogste 50 m² bedraagt.

Reclamemasten mogen een hoogte hebben van maximaal 6 meter. Reclameobjecten en/of reclame-uitingen zijn toegestaan voor zover deze aan de volgende voorwaarden voldoen:

• a. de reclame-uiting heeft betrekking op de activiteiten die op het perceel plaatsvinden;
• b. per bedrijf zijn ten hoogste 2 reclameobjecten of reclame-uitingen toegestaan.

Conclusie ten aanzien van het project

Verkooppunt van motorbrandstoffen (met uitzondering van L.P.G.) is alleen toegestaan ter plaatse van de aanduiding 'verkooppunt motorbrandstoffen zonder lpg'. Deze aanduiding is op dit perceel niet aanwezig, zodat een tankstation nu niet is toegestaan. Een luifel van 6 meter hoogte, horeca, een verwijsmast van 40 meter en de beoogde reclameuitingen/-objecten zijn evenmin toegestaan. Tenslotte wordt niet gebouwd in de voorgeschreven gevellijn.

2.1.2 Beleid in dit bestemmingsplan

Bedrijvenpark Rengers is een bedrijventerrein met regionaal karakter en is bedoeld als vestigingsmogelijkheid voor bedrijven die elders niet kunnen vestigen. Binnen het bedrijvenpark is een ruimtelijke indeling aangebracht. In paragraaf 5.3.1 van de toelichting van het geldende bestemmingsplan is daarop uitgebreid ingegaan. De voor deze planherziening belangrijkste aspecten worden nu kort benoemd.

Zones waar zware milieucategorieën worden toegelaten en grote bedrijfskavels kunnen worden uitgegeven, mogen niet gebruikt worden voor nieuwe functies zoals particuliere dienstverlening of detailhandel. Bovendien kan zo het aantal verkeersbewegingen over delen van een bedrijventerrein worden gestuurd. Vrachtverkeer en verkeersbewegingen door bezoekers gaan niet altijd goed samen. Functieverruiming is derhalve niet gewenst in de gebieden waar zware milieucategorieën worden toegestaan.

De zonering is hieronder weergegeven, met de locatie van de bestemmingsplanherziening rood omkaderd. De locatie is aangewezen voor de midden-zware milieucategorie en leent zich daarom voor functieverruiming.

Voor wat betreft de representatieve uitstraling van het bedrijvenpark zijn zichtlocaties en entreelocaties aangewezen. In de zone 'zichtlocatie' langs de A7 zou een dubbelrol ideaal zijn, waarbij de representatieve (kantoor)bebouwing van een bedrijf zich manifesteert, terwijl de zware activiteiten van hetzelfde bedrijf zich daarachter op de grote kavel afspelen. Voor de zogenoemde entreelocaties geldt dit ook, met dien verstande dat de eisen aan beeldkwaliteit minder hoog zijn dan langs de A7.

De zonering is hieronder weergegeven, met de locatie van de bestemmingsplanherziening rood omkaderd. De locatie is aangewezen als entreelocatie.

In de gebieden waarop overwegend kavels aanwezig zijn van minder dan 2.500 a 5.000 m² is het reëel te verwachten dat behoefte aan functieverruiming ontstaat. Bovendien leidt dat bij dergelijke kavels minder snel tot een strijd met het principe om zuinig ruimtegebruik na te streven.

De zonering is hieronder weergegeven, met de locatie van de bestemmingsplanherziening rood omkaderd. De locatie is aangewezen als 'midden', wat wil zeggen dat hier overwegend kavels aanwezig zijn van minder dan 2.500 a 5.000 m² .

De op basis van voorgaande criteria samengestelde zonering is hieronder weergegeven, met de locatie van de bestemmingsplanherziening rood omkaderd.

Uitgangspunt van het al geldende bestemmingsplan (zie ook paragraaf 5.1.3 van de toelichting op dat bestemmingsplan) is in de blauwe zone dat functies worden toegestaan die als het ware tussen wal en schip vallen en zich niet kunnen vestigen in kernwinkelgebied, maar zich ook niet zonder meer op bedrijventerrein mogen vestigen. In de blauwe en rode zone is in het bestemmingsplan de bedrijfsbestemming verruimd door autobedrijven, groothandelsvestigingen in de bouw, tuingerelateerde detailhandel, woongerelateerde artikelen inclusief keukens/sanitair, internetwinkels, zakelijke dienstverlening en particuliere dienstverlening toe te laten (onder strikte voorwaarden, al dan niet na binnenplanse afwijking).

Conclusie ten aanzien van het project

Bedrijvenpark Rengers is bedoeld als vestigingsmogelijkheid voor bedrijven die elders niet kunnen vestigen - in dit geval omdat deze zich niet in het dorp kunnen vestigen vanwege de functie ervan voor het (doorgaande) wegverkeer en de mogelijke hinder. De beoogde locatie maakt geen deel uit van het areaal gereserveerde bedrijfspercelen voor zware milieuhinderveroorzakende bedrijven maar is aangewezen als entreelocatie met mogelijkheid van functieverruiming. Functieverruiming naar horeca of een tankstation was op deze locatie weliswaar niet voorzien, maar een McDonald's restaurant met drive-thru en een tankstation zijn functies waarvoor de vestigingsmogelijkheden schaars zijn. De vestiging van deze functies op deze locatie is daarom inpasbaar.

2.3.1 Provinciaal beleid

Op 1 juni 2016 zijn de Omgevingsvisie en de Omgevingsverordening vastgesteld en op 15 november 2017 is de Omgevingsvisie gewijzigd. Deze verordening wordt aangehaald als: Omgevingsverordening provincie Groningen 2016.

De Omgevingsvisie beschrijft het beleid van de provincie Groningen en is uitsluitend zelfbindend. Voor zover provinciale belangen daartoe aanleiding geven, zijn in de Omgevingsverordening regels gegeven die doorwerken voor gemeenten in bijvoorbeeld het vaststellen van bestemmingsplannen.

2.3.2 Gemeentelijk beleid

Hierna wordt het relevante beleid beschreven zoals dat door de gemeente Slochteren, waar bedrijvenpark Rengers deel van uitmaakte, is vastgesteld. Dit beleid is na de samenvoeging van gemeenten in de nieuwe gemeente Midden Groningen ongewijzigd van kracht.

2.4.1 McDonald's restaurant

De vestiging van een McDonald's restaurant met drive-thru (auto-afhaalloket) heeft een bepaalde ruimtebehoefte. Het ruimtebeslag van het gebouw is in het huidige ontwerp (afgerond) 540 m2 bruto vloeroppervlak. Uitgangspunt is verder dat alle activiteiten die verband houden met het restaurantbezoek, met inbegrip van de verkeersafwikkeling, op eigen terrein moeten worden afgewerkt. Dit betekent dat er een terreinbehoefte is van circa 3.000 m2. Het onderhavige kavel heeft een oppervlakte van circa 5.200 m2 en is hierdoor groot genoeg voor een McDonald's restaurant met brede groene randen, voldoende parkeerplaatsen en een ruim terras. Uitbreiding in de toekomst naar een bruto vloeroppervlak van 620 m2 is op dit perceel nog mogelijk. Dit komt overeen met 350 m2 horecaoppervlakte, zoals dat in de planregels is opgenomen.

Voor een McDonald's vestiging is een goede bereikbaarheid en zichtbaarheid vanuit de omgeving van essentieel belang. De locatie is gelegen aan de A7 en is vanuit de omgeving goed zichtbaar. De afrit van de A7 bevindt zich op korte afstand, waardoor de locatie goed bereikbaar is voor passerende reizigers.

Aan deze vestigingscriteria kan niet worden voldaan binnen een dorpskern, nog afgezien van de vraag of een restaurant met drive-thru daar wenselijk zou zijn. Om zich te kunnen vestigen is McDonald's daarom aangewezen op locaties zoals op Bedrijvenpark Rengers.

Daarnaast bevinden zich in de directe omgeving diverse bedrijven en woongebieden. De locatie is gezien de perceeloppervlakte, bereikbaarheid en ligging ideaal voor een McDonald's vestiging.

Onderstaande afbeelding is een impressie van de beoogde ontwikkeling. Opgemerkt wordt dat het welkomstbord bij de ingang verder naar achteren worden geplaatst en niet in de berm komt te staan.

2.4.2 Tankstation

Vanuit het oogpunt van onder meer externe veiligheid, geur, verkeersveiligheid, overlast voor de omgeving en een goede spreiding van motorbrandstoffenverkooppunten is het vervangen van een tankstation binnen de bebouwde kom voor een tankstation daarbuiten op ruimere afstand van bebouwing een voor de hand liggende ontwikkeling.

Op deze nieuwe locatie zal (net als op de oude locatie) geen LPG worden aangeboden en er komt vooralsnog geen tankshop. Dit is wel een mogelijkheid die het bestemmingsplan biedt. Het aantal afleverpompen zal naar verwachting bestaan uit 4 tot 6 opstelplekken voor auto's en 2 voor vrachtauto's. Op het terrein komen enkele wasboxen waarin klanten hun auto kunnen wassen (self-service).

Er worden uitsluitend reguliere brandstoffen verkocht, hernieuwbare brandstoffen kunnen op deze locatie niet zonder meer geleverd worden wegens het daarmee samenhangende risico m.b.t. externe veiligheid. Deze zijn daarom niet bij recht, maar kunnen alleen na een extra afweging mogelijk worden gemaakt. Daartoe is een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid opgenomen.

2.4.3 Afweging

Bedrijvenpark Rengers is bedoeld als vestigingsmogelijkheid voor bedrijven die elders (in de dorpskern) niet kunnen vestigen. De beoogde locatie maakt geen deel uit van het areaal gereserveerde bedrijfspercelen voor zware milieuhinderveroorzakende bedrijven maar is aangewezen als entreelocatie met mogelijkheid van functieverruiming. Functieverruiming naar horeca of een tankstation was op deze locatie weliswaar niet voorzien, maar een McDonald's restaurant met drive-thru en een tankstation zijn functies waarvoor de vestigingsmogelijkheden schaars zijn. De vestiging van deze functies op deze locatie is daarom inpasbaar. Realisatie van het tankstation betreft de verplaatsing van het bestaande tankstation in Hoogezand.

De Omgevingsvisie en de Omgevingsverordening staan aan de verwezenlijking van het project niet in de weg. Aan de voorwaarden die in de Beleidsnotitie horeca en ondersteunende horeca gesteld worden, wordt voldaan:

• de locatie ligt zodanig vrij dat voldoende afstand tussen woningen en de horeca-inrichting kan worden gehouden (in dit geval meer dan 50 meter)
• er is voldoende parkeergelegenheid aanwezig.

Het oprichten van een verwijsmast van 40 meter hoogte voor het restaurant is in overeenstemming met het Reclame- en verwijsbordenbeleid.

3.1.1 Ontsluiting en inrichting

In Bijlage 1 is weergegeven hoe het restaurant en het tankstation worden ontsloten vanaf de A.B Nobellaan.

3.1.2 Parkeren

Verkeerskundig adviesbureau Goudappel Coffeng heeft onderzoek uitgevoerd naar het verkeers- en parkeereffect voor het restaurant en het tankstation (31 oktober 2019, zie Bijlage 2).

McDonald's

Geconstateerd is dat de maximale parkeerbehoefte van restaurantbezoekers 37 parkeerplaatsen is. Op eigen terrein zijn 66 parkeerplaatsen beschikbaar. Er is daarmee voldoende parkeercapaciteit beschikbaar. De restcapaciteit kan gebruikt worden voor personeel en enkele gebruikers van de McDrive, die op het parkeerterrein hun afgehaalde eten en drinken willen nuttigen.

Tankstation

Het tankstation genereert geen parkeerbehoefte.

Fietsparkeren

Er is geen gemeentelijke norm voor fietsparkeren en het kennisinstituut CROW geeft voor een voorziening als McDonald's en een tankstation geen richtlijn. Voor personeel en een klein deel van de bezoekers zullen niettemin voldoende fietsparkeerplekken worden gerealiseerd. Er wordt nu uitgegaan van 20 fietsparkeerplekken bij de entree van het restaurant.

3.1.3 Verkeer

McDonald's

In het rapport van Goudappel Coffeng is de verkeersgeneratie van het McDonald's restaurant weergegeven. De verkeersgeneratie geeft weer hoeveel motorvoertuigritten het restaurant genereert. Het drukste moment is op zaterdag en zondag tussen 17 en 19 uur: 110 vertrekkende en 110 aankomende ritten per uur. Tijdens het drukste (avondspits-)uur op de werkdag zijn 52 motorvoertuigen te verwachten. Dit komt neer op maximaal 1 aankomende en 1 vertrekkende auto per minuut. De bezoekers komen uit verschillende richtingen naar het restaurant.

Het restaurant trekt naar verwachting 3.586 motorvoertuigen per week. De zaterdag en zondag zijn de drukste dagen van het restaurant: 897 motorvoertuigen per dag. Op werkdagen worden 359 motorvoertuigen per dag verwacht. Gerekend is met 714 motorvoertuigen per etmaal.

Niet al het verkeer van McDonald's is ‘nieuw’ verkeer. Bezoekers van McDonald's zitten in de meeste gevallen al op de weg van een herkomst naar een bestemming. Slechts 24% van de bezoekers gaat bewust naar een McDonald's restaurant vanuit huis. Het onderzoek van Ipsos is gehouden voor drie restaurants, die qua ligging en omvang ongeveer gelijk zijn aan het toekomstige restaurant voor Hoogezand. De overige bezoekers combineren het met een ander reisdoel (werk/school/winkelen). De verkeersstromen op de omliggende wegen zullen derhalve niet volledig met de verkeersgeneratie van het McDonald's vermeerderd worden.

Tankstation

Uit landelijke statistieken blijkt dat er in Nederland 4.164 tankstations zijn, die dagelijks 1,2 miljoen bezoekers trekken. Dit komt neer op 288 bezoekers per dag. Uit ervaringscijfers van Goudappel Coffeng blijkt de volgende verdeling over de dag:

• 6 – 19 uur: 70% x 288 = 202 bezoekers;
• 19 – 22 uur: 20% x 288 = 58 bezoekers;
• 22 – 6 uur: 10% x 288 = 29 bezoeker.

Voor het avondspitsuur is gerekend met 9% van de periode 6 – 19 uur. Dit komt neer op 18 aankomende en 18 vertrekkende motorvoertuigen per uur. In de cijfers is geen rekening gehouden met combinatiebezoek met de McDonald's. Ook voor tankstations geldt dat een groot deel al bestaand verkeer is, wat al op de weg rijdt. In de berekening van de verkeersgeneratie is er daarom sprake van een overschatting.

Verkeersafwikkeling

Het is bekend dat in de huidige situatie de verkeersdoorstroming ter hoogte van de Knijpsbrug niet voldoende is. Met name bij een geopende brug in de avondspits is dit een probleem. In de afgelopen jaren hebben de gemeente Midden-Groningen, de provincie Groningen en Rijkswaterstaat studies uitgevoerd om dit knelpunt aan te pakken. Tijdens een stuurgroepoverleg in mei 2019 is gezamenlijk besloten om nader onderzoek te doen naar het effect van de vestiging van de McDonald's en de gevolgen die dit heeft voor de verkeersintensiteit en doorstroming. Dit onderzoek was nog niet aanwezig ten tijde van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan. Op basis van het ontbreken van dit onderzoek, heeft de provincie een zienswijze ingediend met het verzoek om dit onderzoek alsnog uit te voeren.

Sweco heeft in de tussenliggende periode dit aanvullend verkeersonderzoek uitgevoerd om te onderzoeken of het ontwerp van de voorkeursvariant toekomstbestendig en robuust is. Deze is opgenomen als Bijlage 3. Bij het onderzoek is gebruik gemaakt van een verkeersmodel waarin ook de autonome groei is verwerkt en alle bekende ontwikkelingen, zoals woningbouw en volledige benutting van bedrijventerreinen in de regio met als referentiejaar 2030. Aanvullend is onderzocht wat het effect is van de komst van de McDonald's en het tankstation op de verkeersafwikkeling op de aansluiting van Hoogezand op de Rijksweg A7 bij de Knijpsbrug. De belangrijkste conclusie van dit onderzoek is dat de rapportage van Goudappel Coffeng een goed opgezette analyse bevat over de verkeersaantrekkende werking van een McDonald's en dat de vestiging van een McDonald's en een tankstation een geringe invloed hebben op de doorstroming rondom de Knijpsbrug. De toelichting bij het bestemmingsplan is aangepast en het rapport van Sweco is bij de toelichting gevoegd. Om deze reden heeft de provincie vervolgens haar zienswijze ingetrokken.

Voor de rotonde N385 – A7 – Rijksweg West is voor zowel de referentie- (zonder McDonald's) als planvariant (inclusief McDonald's) een rotondeberekening gemaakt met behulp van de meerstrooksrotondeverkenner van de provincie Zuid-Holland. De berekening is gemaakt voor de avondspitsperiode, aangezien de verkeersdruk op de omliggende wegen dan hoog is en de McDonald's dan het meeste bezoekers per werkdag trekt. In de ochtendspits trekt de McDonald's nauwelijks bezoekers. Om die reden is die periode hier buiten beschouwing gelaten.

Geconstateerd wordt dat er in de referentie- en planvariant (met McDonald's en tankstation) sprake is van een acceptabele doorstroming op de rotonde N385 – A7 – Rijksweg West.

Vergelijking met geldend bestemmingsplan

Volgens het bestemmingsplan zijn de volgende functies mogelijk:

• industrie, nijverheid, productie en assemblage;
• transport en logistiek;
• groothandel, met uitzondering van handel in auto's, boten en caravans;
• internetwinkels.

Een groothandel heeft de grootste verkeersaantrekkende werking van bovenstaande functies, namelijk 39,4 motorvoertuigbewegingen per 100 m² bvo. Dit komt bij een omvang van 3.000 m² neer op 1.182 motorvoertuigbewegingen per etmaal. Een bijbehorend kantoor van 250 m² genereert 9,6 motorvoertuigbewegingen per 100 m² bvo. Dit komt neer op 24 motorvoertuigbewegingen per etmaal. De totale verkeersgeneratie wat het bestemmingsplan mogelijk maakt is 1.206 motorvoertuigbewegingen per etmaal. Het aantal motorvoertuigbewegingen wat het bestemmingsplan Bedrijvenpark Rengers mogelijk maakt, 1.206, is iets minder dan de verkeersgeneratie van de McDonald's en het tankstation dat gezamenlijk gemiddeld 1.290 motorvoertuigen per etmaal bedraagt. Dit is aanvaardbaar.

3.2.1 Wet geluidhinder

In de Wet geluidhinder zijn geluidsnormen voor wegverkeerslawaai, railverkeerslawaai en industrielawaai opgenomen. Wanneer er een nieuwe geluidsgevoelige bestemming wordt gerealiseerd op een locatie waar momenteel geen geluidsgevoelige functie aanwezig is en deze locatie binnen de geluidszones van industrie, rail- of wegverkeer valt moet een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd. Het voorliggende bestemmingsplan voorziet niet in een nieuwe geluidsgevoelige bestemming. Het voorziet evenmin in een nieuwe vestiging van bedrijven die op grond van de Wet geluidhinder een geluidzone kennen. Akoestisch onderzoek is daarom niet nodig.

3.2.2 Bedrijven en milieuzonering

Op grond van de VNG publicatie 'Bedrijven en milieuzonering' geldt voor een restaurant en voor een benzineservicestation zonder LPG een indicatieve afstand tot nabijgelegen woningen van 30 meter voor wat betreft het aspect geluid, in het geval van een 'rustige woonwijk'. In het geval is sprake van een 'gemengd gebied' en is een richtafstand van 10 meter aan de orde.

De afstand van de projectlocatie tot woningen bedraagt meer dan 80 meter, waartussen ook nog een aarden wal is gelegen.

Het terras van het restaurant wordt gerealiseerd aan de zijde die van de meest nabije woningen is afgekeerd. De milieuhinderafstand van een restaurant is 10 meter. Daar wordt dus ruim aan voldaan. Onderzoek naar de geluidseffecten van het restaurant op woningen is niet nodig.

De afleverpunten van het tankstation komen aan de zijde van de A.B. Nobellaan en de openingen van de wasboxen worden van de woningen af geplaatst.

3.6.1 Onderzoek

De projectlocatie ligt langs de Rijksweg A7 gedeeltelijk binnen de 100%-letaliteitszone van de aardgasleiding en het invloedsgebied van spoorlijn Waterhuizen aansl. - Veendam aansl. die onderdeel is van het basisnet spoor (traject 250E). Hierover/-door vinden transporten van gevaarlijke stoffen plaats, zodat onderzoek naar externe veiligheid nodig is. In februari en oktober 2019 heeft onderzoeksbureau AVIV het effect op de externe veiligheid onderzocht (zie Bijlage 7, definitieve rapportage oktober 2019).

Rijksweg A7

Omdat de hoeveelheid relevante transporten zeer beperkt is, volstaat de toepassing van de vuistregels, zoals genoemd in de Handleiding risicoanalyse transport (Hart). Geconcludeerd wordt, dat:

• het plaatsgebonden risico geen belemmering vormt voor de ontwikkeling van McDonald's en een tankstation;
• Het groepsrisico kleiner is dan 10% van de oriëntatiewaarde.

In de rapportage wordt tevens ingegaan op Plasbrandaandachtsgebied (PAG) dat samenhangt met de Rijskweg. Naast het voldoen aan het plaatsgebonden risico en het verantwoorden van het groepsrisico moet het bevoegd gezag daarom tevens ingaan op een keuze om te bouwen in het zogeheten plasbrandaandachtsgebied (PAG). Voor dit traject van de Rijskweg A7 geldt geen plasbrandaandachtsgebied.

Aardgasleiding

Er is geen sprake van een PR 10-6-contour. Het plaatsgebonden risico vormt daarmee geen belemmering voor de realisatie van het plan.

Het groepsrisico is echter in zowel de huidige als de toekomstige situatie lager dan 10% van de oriëntatiewaarde. Dit betekent dat volstaan kan worden met een beperkte verantwoording van het groepsrisico.

Spoor

Het plangebied ligt op ongeveer 930 m van de spoorlijn Waterhuizen aansl. - Veendam aansl. die als route 250E onderdeel is van het basisnet spoor. De planlocatie ligt ruimschoots buiten de 200 m zone van beide spoorlijnen waarbinnen verantwoording afgelegd dient te worden over het groepsrisico.

Over deze spoorlijn wordt onder andere B2 en B3 (toxische gassen) en D4 (toxische vloeistoffen) vervoerd. B2 heeft een invloedsgebied van 995 m, B3 en D4 hebben een invloedsgebied van meer dan 4000 m. De planlocatie ligt daarom binnen het invloedsgebied van het vervoer van gevaarlijke stoffen over deze spoorlijn.

In de toelichting bij het bestemmingsplan en in de ruimtelijke onderbouwing van een omgevingsvergunning dient dan conform Bevt in elk geval ingegaan te worden op:

• de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp op de spoorweg, en
• voor zover dat plan of die vergunning betrekking heeft op nog niet aanwezige kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten: de mogelijkheden voor personen om zich in veiligheid te brengen indien zich op die spoorweg een ramp voordoet.

Inrichtingen

Het invloedsgebied van inrichting Koopman is 3.350 m en reikt tot over het plangebied. De inrichting ligt op 1.600 m afstand. Het groepsrisico van Koopman is ca. 100 keer kleiner dan de oriëntatiewaarde. Het is niet aannemelijk dat de toename van het aantal personen in het plangebied leidt tot een wijziging van het groepsrisico van Koopman tot boven de oriëntatiewaarde.

Tankstation

Er geldt geen minimale afstandseis tot (beperkt) kwetsbare objecten. Wel geldt een vergunningsplicht voor onbemande tankstations met een (beperkt) kwetsbaar object binnen 20 m van de afleverzuil.

3.6.2 Verantwoording

Een uitgebreide verantwoording van het groepsrisico kan achterwege blijven. Wel dient het bestuur van de veiligheidsregio in de gelegenheid te worden gesteld om advies uit te brengen. In de toelichting bij het besluit dient in elk geval in te worden gegaan op de mogelijkheden tot voorbereiding van bestrijding en beperking van de omvang van een ramp en de mogelijkheden voor personen om zich in veiligheid te brengen indien een ramp zich voordoet.

De ligging van het planvoornemen binnen het invloedsgebied van de aardgasleidingen wordt getoond in figuur 1.

In tabel 1 zijn een aantal eigenschappen van de leidingen samengevat.

Het bevoegd gezag ruimtelijke ordening is verplicht bij de vaststelling van een bestemmingsplan waarbij binnen het invloedsgebied van een buisleiding (beperkt) kwetsbare objecten aanwezig (kunnen) zijn, in de toelichting of bij de ruimtelijke onderbouwing van het besluit tenminste een aantal punten te vermelden (Bevb art. 12). In tabel 2 is kort aangegeven welke aspecten op grond van de wet- en regelgeving in elk geval vermeld moeten worden bij de ruimtelijke onderbouwing. In het volgende worden deze informatie-elementen behandeld.

De verantwoording van het groepsrisico draait om de beoordeling van het risico van een ramp, uitgedrukt in aantallen doden (meer dan 10), dat mogelijk is bij een ruimtelijke ontwikkeling in de omgeving van een risicobron. Uiteindelijk dient de verantwoording te resulteren in een besluit waarbij het groepsrisico wordt geaccepteerd. Bij de beoordeling van risico's speelt in principe altijd de vraag mee of het nodig is extra maatregelen te nemen die het risico verder beperken ofwel de veiligheid verhogen. Het gaat bij de externe veiligheid om extra maatregelen omdat risicobronnen altijd voorzien moeten zijn van veiligheidsmaatregelen op grond van allerlei wet- regelgeving en veiligheidsnormen buiten de externe veiligheid om. Bij het treffen van extra veiligheidsmaatregelen in het kader van de verantwoording groepsrisico zullen nut en noodzaak dan ook aangegeven moeten worden. Overigens geldt er geen verplichting tot het nemen van extra veiligheidsmaatregelen. De politieke afweging in hoeverre extra maatregelen wenselijk of nodig zijn, wordt hier gebaseerd op de haalbaarheid van de maatregelen en de hoogte van het groepsrisico. Deze afweging is kwalitatief van aard. Voor het groepsrisico geldt immers geen milieunorm als grens- of richtwaarde.

a. Aanwezige dichtheid personen

De aanwezigheid van personen in het invloedsgebied van de aardgasleiding is verkregen via de BAG-populatieservice [3]. Na de vaststelling van het bestemmingsplan neemt het aantal personen binnen het invloedsgebied zowel overdag als 's nachts toe met 197. De gegevens zijn samengevat in tabel 3.

b. Groepsrisico en bijdrage door bestemmingsplan, vergelijking met oriëntatiewaarde

Het groepsrisico in de huidige situatie is kleiner dan 0.001 keer de oriëntatiewaarde. In de toekomstige situatie is het groepsrisico 0.014 keer de oriëntatiewaarde.

c. Maatregelen aardgasleiding om het groepsrisico te beperken

Niet van toepassing, groepsrisico kleiner dan 0.1 keer de oriëntatiewaarde.

d. Andere mogelijkheiden ruimtelijke ontwikkeling met een lager groepsrisico

Niet van toepassing, groepsrisico kleiner dan 0.1 keer de oriëntatiewaarde.

e. Mogelijkheden tot beperking van het groepsrisico in de nabije toekomst

Niet van toepassing, groepsrisico kleiner dan 0.1 keer de oriëntatiewaarde.

f. Voorbereidingsmogelijkheden rampbestrijding en beperking gevolgen

Hierop wordt nader ingegaan in onderstaande advies van de Veiligheidsregio, waarnaar kortheidshalve wordt verwezen.

g. Mogelijkheden van zelfredzaam gedrag

Hierop wordt nader ingegaan in onderstaande advies van de Veiligheidsregio, waarnaar kortheidshalve wordt verwezen.

3.6.3 Advies Veiligheidsregio

Op grond van het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) is een beperkte verantwoording van het groepsrisico noodzakelijk (art. 12, lid 3). Hierin moeten onder ander de aspecten 'bestrijdbaarheid' en 'zelfredzaamheid' aan de orde komen. Ook op grond van het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt) dient in de toelichting bij het definitieve bestemmingsplan op deze aspecten in te worden gegaan. Veiligheidsregio Groningen heeft de aspecten 'bestrijdbaarheid' en 'zelfredzaamheid' voor het plangebied beoordeeld. De resultaten staan hieronder en zijn opgenomen in Bijlage 8.

Bestrijdbaarheid

Bij bestrijdbaarheid gaat het om de mogelijkheden tot voorbereiding van de bestrijding en beperking van de omvang van een calamiteit. Om de gevolgen zoveel mogelijk te beperken, is het van belang dat de hulpverleningsdiensten niet worden belemmerd in de uitvoering van hun hulpverlenende taken. Om de bestrijdbaarheid goed te kunnen beoordelen, is gekeken naar:

• Bereikbaarheid van het plangebied en de risicobronnen;
• Bluswatervoorzieningen binnen het plangebied en nabij de risicobronnen.

De handleiding 'Bereikbaarheid en bluswatervoorziening regio Groningen B&B' geldt als uitgangspunt voor de beoordeling.

Bereikbaarheid

Het plangebied en de risicobronnen zijn beoordeeld op de bereikbaarheid voor de hulpdiensten. Om te bepalen of de hulpdiensten tijdens een calamiteit voldoende snel kunnen optreden, is de opkomsttijd beoordeeld. Om te bepalen of het plangebied en de risicobron bovenwinds (met de windrichting mee) kunnen worden benaderd, is de tweezijdige bereikbaarheid beoordeeld. Hieruit blijkt het volgende:

• Het plangebied is voor de hulpdiensten voldoende snel en in voldoende mate tweezijdig bereikbaar. Dit geldt voor de eerste gealarmeerde voertuigen. Bij een grote calamiteit zullen meer voertuigen worden ingezet. Deze komen van verder gelegen posten. Hiervoor geldt een langere opkomsttijd.
• De Rijksweg A7 is via twee aanrijdroutes goed te bereiken. Het spoor is ter plaatse van Hoogezand, ondanks de deels verhoogde ligging en het beperkt aantal verharde toegangen, relatief goed bereikbaar voor de hulpdiensten.
• De hogedrukaardgasleiding ligt grotendeels parallel aan verharde wegen en is over het algemeen goed bereikbaar voor de hulpdiensten.

Bluswatervoorzieningen

Het plangebied en de risicobronnen zijn beoordeeld op de aanwezigheid en de beschikbaarheid van bluswatervoorzieningen. Om te bepalen of de brandweer snel kan beschikken over voldoende bluswater, is de beschikbaarheid van zowel primaire (brandkranen) als secundaire (open water) bluswatervoorzieningen beoordeeld. Hieruit blijkt het volgende:

• In het plangebied zijn voldoende primaire bluswatervoorzieningen aanwezig in de vorm van ondergrondse brandkranen. Nabij het plangebied bevindt zich verder een secundaire bluswatervoorzieningen in de vorm van open water (Winschoterdiep). Deze kan worden gebuikt voor het bestrijden van grote incidenten in het plangebied. Hier is onbeperkt water beschikbaar.
• Langs de A7 en langs het spoor zijn geen primaire en secundaire bluswatervoorzieningen aanwezig. Hierdoor is de brandweer afhankelijk van tertiaire bluswatervoorzieningen (groot watertransport). Hiervoor geldt een langere opkomsttijd. Dit geeft beperkingen aan het snel en effectief bestrijden van incidenten op deze transportassen. Aanvullende bluswatervoorzieningen langs deze transportassen zijn ons inziens niet realistisch in het kader van deze planontwikkeling.
• Voor incidenten met een aardgastransportleiding geldt dat een gasbrand niet geblust kan worden. De brandweer zal zich voornamelijk richten op het bestrijden van secundaire branden en het assisteren bij het ontruimen van de gevarenzone. Voor het bestrijden van secondaire branden is voldoende bluswater beschikbaar in het plangebied.

Zelfredzaamheid

Bij zelfredzaamheid gaat het om de mogelijkheden voor personen in het invloedsgebied van een risicobron, om zichzelf in veiligheid te brengen. Belangrijk aspect hierbij is, dat zij zichzelf kunnen onttrekken aan een dreigend gevaar zonder daadwerkelijke hulp van de hulpverleningsdiensten, bijvoorbeeld door te vluchten of te schuilen. Het is noodzakelijk dat mensen zich bewust zijn van de risico's en handelingsperspectieven. De mate van zelfredzaamheid in het rampgebied is bepalend voor de omvang van de hulpverlening tijdens een ramp of een zwaar ongeval. Om de zelfredzaamheid van de aanwezige personen te beoordelen, is gekeken naar de volgende aspecten:

• Zelfredzaam vermogen;
• Mogelijkheden tot vluchten of schuilen;
• Alarmeringsmogelijkheden.

Zelfredzaam vermogen

Het plangebied is beoordeeld op de mate van zelfredzaamheid van personen. Hierbij is het fysieke vermogen beoordeeld, zoals geestelijke en/of lichamelijke beperkingen van groepen personen. Hieruit blijkt het volgende:

• Het plan maakt de realisatie mogelijk van een kwetsbaar object (restaurant) in het invloedsgebied van risicobronnen. Hierdoor worden in de toekomst meer mensen naar het gebied getrokken. De toekomstige gebruikers van het restaurant vormen vermoedelijk een gemiddelde bevolkingsgroep uit de samenleving, die over het algemeen als zelfredzaam wordt beschouwd.
• De toekomstige gebruikers van het restaurant zijn vermoedelijk niet op de hoogte van de risico's en weten daarom niet wat ze moeten doen in het geval van een calamiteit. Dit kan worden verholpen door het horecabedrijf een (bedrijfs)noodplan op te laten stellen. Men kan dan oefenen op een calamiteit, specifiek op een fakkelbrand. Door te oefenen met verschillende ongevallenscenario's weten de werknemers wat ze moeten doen in het geval van een echte calamiteit.

Mogelijkheden tot vluchten of schuilen

Het plangebied is beoordeeld op de mogelijkheden voor het schuilen dan wel voor het ontvluchten van de mogelijke rampgebieden. Hierbij zijn zowel de vluchtmogelijkheden loodrecht van de risicobronnen beoordeeld alsmede de mogelijkheden om te schuilen.

Omdat de aardgastransportleiding rechtstreeks naast de nieuwe horecagelegenheid ligt, wordt specifiek in op het handelingsperspectief ten aanzien van een ramp bij deze risicobron ingegaan. Het maatgevende scenario betreft een breuk in de aardgasleiding waardoor het aardgas onder hoge druk uitstroomt en ontsteekt. Hierdoor treedt een fakkelbrand op. De effecten van een fakkelbrand zijn hittestraling en rook. Hierdoor kunnen slachtoffers en brand in de omgeving ontstaan.

Het handelingsperspectief verschilt van de plaats waar een persoon zich bevindt op het moment van de ramp.

• Voor personen buiten is het handelingsperspectief vluchten (uit het zicht van de brand, onder dekking van objecten zoals muren).
• Als er schuilmogelijkheden zijn, is dekking zoeken of een schuilplaats binnen gaan een goed handelingsperspectief.
• Voor personen binnen, dichtbij de bron (daar waar gebouwen ontbranden) is het handelingsperspectief ontruimen en vluchten.
• Voor personen binnen, op grotere afstand van de bron (daar waar gebouwen niet ontbranden) is het handelingsperspectief binnenblijven.

In onderstaande afbeelding zijn mogelijke handelingsperspectieven weergegeven.

Gebaseerd op het handelingsperspectief blijkt het volgende:

• Het plangebied biedt over het algemeen voldoende mogelijkheden voor het ontvluchten van het rampgebied.
• Op dit moment is geen bebouwing aanwezig in en rondom het plangebied. Hierdoor is er geen mogelijkheid om te schuilen anders dan in het toekomstige horecagebouw. Dit bevindt zich op korte afstand tot de leiding en zal bij een calamiteit mogelijk ontbranden.
• In de toekomst zal er een tankstation worden gerealiseerd. Mogelijk bieden de opstallen hier de mogelijkheid om te schuilen. Schuilen op een tankstation in het geval van brand is echter geen optimale oplossing.

Ten aanzien van het aspect vlucht- of schuilmogelijkheden adviseert Veiligheidsregio Groningen om:

• verzamelplaatsen te bepalen en geschikt te maken voor een (dreigende) fakkelbrand. De verzamelplaats dient dan als een schuilplaats als mensen binnen in het gebouw niet meer voldoende beschermt zijn tegen het scenario.
• te zorgen voor goede schuilmogelijkheden buiten het horecagebouw. Mogelijk kunnen op het parkeerterrein schuilmogelijkheden in de vorm van muren of kunstwerken worden gerealiseerd.
• het horecagebouw aan de kant van de buisleiding brand- en hittewerend uit te laten voeren. Dit kan bijvoorbeeld door toepassing van brandwerend metselwerk, minerale wolisolatie, brand- en hittewerende beglazing, houten of stalen kozijnen en van dakpannen

Alarmeringsmogelijkheden

Het plangebied is beoordeeld op de mogelijkheden voor alarmering. Hierbij is onder ander nagegaan of het plangebied in het sirenebereik van het bestaande Waarschuwing en Alarmering Systeem (WAS) ligt. Uit de beoordeling blijkt het volgende:

• Het plangebied ligt volledig buiten het sirenebereik van het bestaande WAS netwerk. De dichtstbijzijnde signaalgever bevindt zich op een afstand van meer dan 900 meter. Deze afstand is te groot om te garanderen dat een signaal in het plangebied wordt gehoord.
• Eind 2012 is NL-Alert geïntroduceerd. Met NL-Alert kan de overheid mensen in een rampgebied en in de directe omgeving van een (dreigende) noodsituatie met een tekstbericht informeren via de eigen mobiele telefoon. Daarnaast wordt in de toekomst bij grote rampen alarm geslagen via onder meer calamiteitenzenders, geluidswagens en sociale media. Hierdoor is een snelle alarmering in het plangebied mogelijk.

Ten aanzien van het aspect zelfredzaamheid adviseert de veiligheidsregio om de bevolking bij een ramp te alarmeren via calamiteitenzenders, NL-Alert, geluidswagens, social media enz.

3.7.1 Quick-scan Ecologie

Onderdeel van de voorbereiding is een onderzoek naar de potentiële aanwezigheid van beschermde soorten en een analyse van de mogelijke effecten op die soorten als gevolg van de werkzaamheden. Hiervoor is door bureau Els & Linde een oriënterend onderzoek - een zogenoemde quick-scan Ecologie - uitgevoerd (30 november 2018, zie Bijlage 9). Het rapport geeft een beschrijving van het oriënterend onderzoek naar de effecten op natuurwaarden.

Het perceel is volledig onverhard en onbebouwd. Langs het oosten van de planlocatie ligt een grondwal met begroeiing. Deze blijft bestaan. Het terrein is kort geleden ingezaaid en er groeit nieuw gras. De oever- en watervegetatie is goed ontwikkeld. Tijdens de quick scan Ecologie zijn binnen de planlocatie geen beschermde plantensoorten aangetroffen. Beschermde plantensoorten zijn binnen de planlocatie ook niet te verwachten.

Bij de quick scan is speciale aandacht uitgegaan naar eventuele effecten op foerageerroutes van vleermuizen. Binnen de planlocatie zijn echter geen potentieel geschikte vliegroutes voor vleermuizen aanwezig, door het ontbreken van lijnvormige landschapselementen, die een verbinding kunnen vormen tussen verblijfplaatsen en foerageergebieden. Tijdens het veldbezoek is onderzocht of de mast van McDonald's een effect zou kunnen veroorzaken op vliegroutes en foerageergebieden voor vleermuizen. De kans op een negatief effect is erg klein. Op de plaats waar de mast moet komen stopt de bomenrij. Vleermuizen die foerageren middels deze bomenrij zullen op dit punt omkeren of oversteken naar de andere kant van de snelweg. Een negatief effect door de mast is als zeer klein ingeschat.

Binnen de grenzen van het plangebied zijn geen gebouwen aanwezig. Hierdoor is de kans op huismus en gierzwaluw op voorhand uitgesloten. Door de afwezigheid van grote bomen kan de aanwezigheid van verschillende uilen en roofvogels ook op voorhand worden uitgesloten.

Tijdens het oriënterend onderzoek is een torenvalk gezien op een lantaarnpaal ten westen van de planlocatie. Mogelijk jaagt het dier binnen de grenzen van de planlocatie. Nestgelegenheden voor deze torenvalk zijn niet aanwezig op het perceel. Voor enkele kleinere broedvogels zou de vegetatie op de grondwal geschikt kunnen zijn als nestplaats. In de bomenrij juist ten noorden van de planlocatie zouden algemene broedvogels kunnen broeden. Denk hierbij aan ekster, kraai of gaai. Er zijn tijdens het onderzoek geen oude nesten aangetroffen in de bomen. Er dient met de planning van de werkzaamheden rekening te worden gehouden met de broedperiode van vogels. Dit geldt voornamelijk voor de bouw van de McDonald's mast.

Tijdens de quick scan is mogelijk een waterspitsmuis (Neomys fodiens) gehoord langs de slootkant, ten noorden van de planlocatie. De sloot en de oevers zijn geschikt leefgebied voor de waterspitsmuis. De aanwezigheid van waterspitsmuis is daarom op voorhand niet uit te sluiten. Omdat de sloten onveranderd blijven, is afdoend onderzoek naar deze soort niet noodzakelijk. Wel dient er tijdens de werkzaamheden rekening te worden gehouden met deze soort door niet te dicht bij de slootkanten aan de oostzijde van de planlocatie te werken.

Van de werkzaamheden wordt een zeer geringe toename van de emissie verwacht. Een berekening van de depositie is niet noodzakelijk. Van de werkzaam heden zijn geen effecten op het Natuurnetwerk te verwachten.

3.7.2 Stikstofdepositie

Voor de bouw- en de gebruiksfase is een berekening van de toename van stikstofdepositie op beschermde Natura 2000-gebieden noodzakelijk. Hiervoor is door bureau Els & Linde een Aerius-berekening uitgevoerd (7 november 2019, zie Bijlage 10). In het rapport wordt de berekening toegelicht en geanalyseerd.

De depositie is berekend op de Natura 2000-gebieden:

• Zuidlaardermeergebied: ca. 2,2 km afstand;
• Drentsche A-gebied: ca. 9,4 km afstand;
• Leekstermeergebied: ca. 17,1 km afstand;
• Waddenzee: ca 21 km afstand.

De overige Natura 2000-gebieden liggen op meer dan 20 km van het perceel.

Uit de berekening blijkt dat er tijdens de gebruiksfase geen sprake is van een verhoging van de depositie op de verschillende Natura 2000-gebieden. Ook tijdens de bouwfase is geen verhoogde depositie op de Natura 2000-gebieden. Er is daarom geen vergunning van de wet natuurbescherming nodig.

5.1.1 Overleg ex artikel 3.1.1 Bro en formele procedure

Voor deze herziening is de wettelijke 'uniforme openbare voorbereidingsprocedure' gevolgd zoals vastgelegd in artikel 3.8 Wet ruimtelijke ordening jo. afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. In het kader daarvan is het ontwerpbestemmingsplan gedurende 6 weken ter inzage gelegd alvorens over de vaststelling va de herziening door de gemeenteraad wordt besloten. Gedurende de inzagetermijn is een ieder in de gelegenheid gesteld een zienswijze in te dienen.

Tijdens de termijn van terinzagelegging zijn zeven zienswijzen ingediend. Eén zienswijze is buiten deze termijn binnengekomen, maar omdat deze zienswijze voor het einde van de termijn van terinzagelegging ter post is besteld, is deze zienswijze wel ontvankelijk. Van de acht ingekomen zienswijzen is één zienswijze ingetrokken. Ook zijn twee vooroverlegreacties binnengekomen.

In de Nota van beantwoording zienswijzen, Bijlage 12, is ingegaan op de inhoud van de zienswijzen en vooroverlegreacties en zijn deze voorzien van een gemeentelijke reactie. Ook ambtelijk zijn opmerkingen gemaakt. Deze zijn uitgesplitst naar wijzigingen in de regels, de verbeelding, de toelichting en de bijlagen.

5.1.2 Overleg vooraf

De initiatiefnemer heeft op 5 februari 2019 voor de omwonenden een informatieavond georganiseerd. Voorafgaand hieraan zijn de omwonenden persoonlijk door initiatiefnemer op de hoogte gesteld en uitgenodigd. Vervolgens is op 25 februari 2019 een bezoek gebracht aan het McDonald's restaurant in Hoogkerk. Hierbij is een rondleiding gegeven door het pand en een toelichting op de bedrijfsvoering. Er waren ongeveer tien belangstellenden.

Op 14 maart 2019 heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden tussen omwonenden en de wethouder Ruimtelijke ordening. Ook de dorpswethouder was aanwezig. Naast een aantal omwonenden, ongeveer twintig, was ook Vereniging dorpsbelangen Kolham bij dit overleg aanwezig. Het overleg is ingestoken als informeel overleg, waarbij de gemeente informatie wilde ophalen over wat er bij de omwonenden leeft ten aanzien van het initiatief. Tijdens deze bijeenkomst is ook de ingekomen bewonersbrief van 18 februari 2019 en de notitie met aandachtspunten van 13 maart 2019 door de omwonenden toegelicht. Ook heef er overleg plaatsgevonden over relevante aspecten, zoals de procedure, de milieucategorieën, de reclamemast, een alternatieve locatie voor het restaurant, de belangenafweging in relatie tot omwonenden, de verkeersafwikkeling en de openingstijden.

Daarna is op 16 mei 2019 is een bestuurlijk vervolgoverleg gehouden. Van gemeentezijde is een presentatie gehouden van het onderzoek naar een alternatieve locatie en is de ingekomen brief van de omwonenden van 12 mei 2019 doorgesproken. Naast een aantal omwonenden was ook Vereniging dorpsbelangen Kolham bij dit overleg aanwezig.

Op 8 juli 2019 is er wederom bestuurlijk overleg gevoerd, waarbij de gemeente toelichting gegeven op het destijds voorliggende collegevoorstel en het vrijgeven van het ontwerpbestemmingsplan. Ook is aangegeven dat het informele proces is afgerond en dat het formele proces start. Tijdens de 1e week van de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan is een inloopbijeenkomst georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst op 27 augustus 2019 waren 6 belangstellenden aanwezig.

Op 9 januari 2020 heeft er wederom een bestuurlijk overleg plaatsgevonden.